Co powinna zawierać umowa kredytowa? Wzór umowy kredytu gotówkowego lub hipotecznego

Podstawę udzielenia kredytu gotówkowego, kredytu hipotecznego lub pożyczki stanowi umowa podpisywana pomiędzy kredytobiorcą a kredytodawcą. Reguluje ona wszystkie prawa i obowiązki obu stron. Kredytobiorca powinien mieć wgląd w postanowienia umowy, zanim dojdzie do jej podpisania i udzielenia zobowiązania finansowego. Za przedstawienie wzoru umowy o kredyt odpowiedzialny jest bank, który przeprowadza proces kredytowy. Jak on wygląda i jakie postanowienia powinien uwzględniać?

Czym jest umowa kredytowa? Definicja

Wszystkie najważniejsze informacje o umowie kredytowej zawierają przepisy Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe. Dowiesz się z nich między innymi o tym, czym właściwie jest umowa kredytowa. Prawo bankowe w art. 69 wskazuje jej definicję. Przez taką umowę bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel. Po podpisaniu umowy klient zobowiązuje się zaś do wykorzystania kwoty kredytu na ustalonych warunkach, zwrotu kwoty kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz do zapłaty prowizji od udzielonego zobowiązania.

Warto sięgnąć także do innych aktów prawnych, w których znajdują się wytyczne dotyczące umowy kredytowej. Wśród nich znajduje się ustawa o kredycie konsumenckim. Umowa o kredyt konsumencki jest dokumentem, którego wartość zobowiązania finansowego jest nie wyższa niż 255 550 zł lub równowartość tej kwoty w walucie obcej, a kredyt udzielany jest na cele niezwiązane z prowadzoną działalnością gospodarczą lub zawodową. Kredyt konsumencki przyznawany jest wyłącznie osobom fizycznym.

Bank powinien wcześniej przesłać Ci lub udostępnić w inny sposób wzór umowy kredytowej, abyś mógł się z nim spokojnie zapoznać.

Przeczytaj także na naszym blogu: co ma wpływ na decyzję kredytową i ile będziesz na nią czekać?

Jakie dane musi zawierać umowa kredytowa?

Wszystkie elementy umowy kredytowej określa wspominany już art. 69 ust. 2 Prawa bankowego. Ustawodawca wskazuje, jakie dane do owej umowy trzeba zgromadzić, aby została zawarta zgodnie z obowiązującym stanem prawym. Powinna być zawarta na piśmie i określać przy tym:

• strony – dane kredytobiorcy i kredytodawcy;
• kwotę i walutę zobowiązania;
• cel kredytowania, jeśli jest określony;
• zasady i termin spłaty kredytu (do umowy dołączany jest harmonogram spłaty);
• w przypadku umowy o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska (kredyt walutowy) – szczegółowe zasady określania sposobów i terminów ustalania kursu wymiany walut;
• wysokość oprocentowania kredytu i warunki zmiany wysokości oprocentowania;
• sposób zabezpieczenia spłaty kredytu (na przykład hipoteka na rzecz banku przy kredycie hipotecznym);
• zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu;
• terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych;
• wysokość pobieranej prowizji za przystąpienie do kredytu, o ile umowa taką prowizję przewiduje;
• warunki, na jakich kredytodawca lub kredytobiorca mogą dokonywać zmian;
• warunki wypowiedzenia i rozwiązania umowy.

Już pierwsze akapity umowy kredytowej określają wiele ważnych elementów takiego dokumentu, na przykład jej numer. PKO BP czy inne banki wskazują ten indywidualny numer w pierwszych wersach dokumentu. Musi on uwzględniać szczegółowe dane potrzebne do umowy, w tym dane kredytobiorcy, tj.:

• imię i nazwisko,
• numer PESEL,
• serię i numer dowodu osobistego,
• adres.

Umowa kredytowa jest zawarta i nabiera mocy prawnej, jeśli znajdą się na niej podpisy obu stron.

Umowa o kredyt gotówkowy

Umowa o kredyt gotówkowy spełnia wymagania dotyczące umowy o kredyt konsumencki. Nie musi zatem zanjdować się w niej zapis dotyczący celu finansowania. Kredyt gotówkowy, podobnie jak pożyczka gotówkowa, również pozabankowa, zwykle może być przeznaczony na dowolne cele. Bank nie kontroluje, w jaki sposób wykorzystasz udzielone środki.

W umowie tej powinny być za to wyszczególnione kwota zobowiązania oraz wysokość oprocentowania nominalnego i RRSO kredytu. Wszystkie inne opłaty związane z udzieleniem kredytu powinny znaleźć swoje odzwierciedlenie w przygotowanej umowie. Kolejnym jej elementem jest zapis dotyczący wysokości rat i harmonogramu ich spłaty.

Umowa o kredyt hipoteczny

Podstawą zawierania umów o kredyt hipoteczny są przepisy Ustawy z dnia 23 marca 2017 roku o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami. Ustawa określa zasady i tryb zawierania takich umów, a także prawa i obowiązki kredytodawcy, pośrednika czy agenta oraz samego kredytobiorcy.

Art. 3 wspominanej ustawy stanowi, że przez umowę o kredyt hipoteczny należy rozumieć taką, w ramach której bank udziela konsumentowi zobowiazania lub daje mu przyrzeczenie udzielenia kredytu zabezpieczonego hipoteką lub innym prawem związanym z nieruchomością mieszkalną lub przeznaczonego na sfinansowanie niezwiązanego z działalnością gospodarczą lub prowadzeniem gospodarstwa rolnego nabycia lub utrzymania określonego przedsięwzięcia.

Tą inwestycją może być nabycie lub utrzymanie:

• prawa własności budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, a także ich budowy lub przebudowy;
• spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu;
• prawa własności nieruchomości gruntowej lub jej części;
• udziału we współwłasności budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w nieruchomości gruntowej.

Rozdział 4 ustawy o kredycie hipotecznym w całości poświęcony jest konstrukcji umowy o kredyt hipoteczny. Powinna ona zawierać te same elementy wskazane uprzednio dla umów kredytowych jako takich w art. 69 Prawa bankowego. Ponadto musi ona mieć określone:

• wysokość opłat i innych kosztów związanych z udzieleniem kredytu hipotecznego, w tym wysokość opłaty za rozpatrzenie wniosku kredytowego, przygotowanie i zawarcie umowy o kredyt hipoteczny oraz warunki ich zmian;
• całkowity koszt kredytu hipotecznego określony w dniu zawarcia umowy o kredyt hipoteczny;
• całkowitą kwotę do zapłaty przez kredytobiorcę w dniu zawarcia umowy;
• wszelkie zasady i koszty ustanowienia, zmiany lub wygaśnięcia zabezpieczeń i ubezpieczeń, w tym koszty ubezpieczenia spłaty kredytu hipotecznego;
• prawo konsumenta do spłaty kredytu hipotecznego przed terminem oraz koszty, jakie w związku z tym mogą być naliczone;
• warunki, termin, sposób i skutki zdecydowania się konsumenta na odstąpienie od umowy kredytowej;
• wykaz skutków, z jakimi wiąże się niedotrzymanie warunków umowy, ze szczególnym uwzględnieniem danych o stopie oprocentowania zadłużenia przeterminowanego, warunkach jej zmiany oraz ewentualnych opłatach z tytułu zaległości w spłacie kredytu hipotecznego;
• sposób i warunki ustalania stopy procentowej stosowanej do obliczania na bieżąco wysokości rat kapitałowo-odsetkowych;
• minimalny zakres umowy ubezpieczeniowej (o ile takie dodatkowe zabezpieczenie jest stosowane przy kredycie hipotecznym);
• dodatkowe warunki, kryteria i ograniczenia wraz z wymaganymi dokumentami związanymi z kredytem hipotecznym, ale tylko wtedy, gdy jest on objęty wsparciem udzielanym ze środków publicznych.

Kredytobiorca powinien mieć określone w umowie to, jak drogi jest kredyt i jakie są jego całkowite koszty, ile wynosi ustalona stopa oprocentowania i jak będzie się ona zmieniała w przyszłości, a także czy można będzie w przyszłości skorzystać z karencji w spłacie zobowiązania lub z wakacji kredytowych. Bank powinien ustalić wszystkie wymagane od klienta zabezpieczenia – podstawą jest tu zabezpieczenie hipoteczne, czyli wpis hipoteki na rzecz banku do księgi wieczystej określonej nieruchomości.

W przeciwieństwie do kredytu gotówkowego umowa o kredyt hipoteczny powinna określać cel finansowania. To jeden z najważniejszych zapisów.

Umowa o kredyt konsolidacyjny

Kredyt konsolidacyjny jest specyficznym rodzajem zobowiązania finansowego, które przeznaczone jest na spłatę wcześniej zaciągniętych kredytów i pożyczek. W zależności od tego, czy jest on kredytem gotówkowym czy hipotecznym kredytem konsolidacyjnym, umowa podpisywana pomiędzy stronami może mieć nieco inny kształt.

Bez względu na to, czy zaciągasz zabezpieczony czy niezabezpieczony kredyt konsolidacyjny, musisz podpisać stosowną umowę. Powinny się w niej znaleźć postanowienia dotyczące:

• konsolidowanych zobowiązań finansowych,
• formy wypłaty środków,
• terminu uruchomienia kredytu konsolidacyjnego,
• kosztów finansowania,
• formy spłaty długu,
• okresu spłaty,
• wysokości rat kapitałowo-odsetkowych.

Jeśli zaciągasz kredyt hipoteczny konsolidacyjny, w umowie znajdzie się informacja o hipotece ustanawianej na konkretnej nieruchomości tytułem zabezpieczenia spłaty zaciąganego zobowiązania. Przy kredycie gotówkowym konsolidacyjnym nie ma takiego zabezpieczenia.

Zdarza się, że wraz z kredytem konsolidacyjnym banki udzielają dodatkowo pożyczki – w formie gotówki na dowolne cele. Jeśli i w Twoim przypadku tak się zdarzy, w umowie kredytu konsolidacyjnego powinna zostać umieszczona konkretna informacja na ten temat.

Umowa o kredyt samochodowy

Kolejnym specyficznym rodzajem umowy kredytowej jest ta, która dotyczy kredytu samochodowego. To produkt celowy, tak jak kredyt hipoteczny i konsolidacyjny, dlatego w umowie kredytu samochodowego musi się znaleźć postanowienie o celu finansowania. Bank powinien też określić formę zabezpieczenia spłaty, którą mogą być:

• zastaw rejestrowy dokonany na kupowanym pojeździe,
• przewłaszczenie na zabezpieczenie,
• depozyt karty pojazdu,
• cesja praw z polisy autocasco na rzecz banku.

Ponadto w umowie o kredyt samochodowy powinny zostać wyszczególnione wszystkie związane z nią koszty:

• wysokość odsetek naliczanych według ustalonej stopy procentowej,
• wysokość prowizji za przystąpienie do kredytu,
• wysokość pozostałych opłat,
• ewentualne koszty usług dodatkowych.

Warto w umowie wyraźnie oznaczyć RRSO kredytu na samochód.

Wzór umowy kredytowej

Banki na swoich stronach internetowych udostępniają zwykle wzór umowy o kredyt hipoteczny czy gotówkowy. Dzięki temu możesz się z nią zapoznać, zanim dojdzie do realnego podpisania takiego dokumentu. Trzeba wiedzieć, jak wygląda umowa kredytowa. Wzór w formacie doc lub PDF do pobrania na dysk komputera ze strony banku od razu odpowie na to pytanie i wskaże, jakie są najważniejsze elementy tego dokumentu. Wzór umowy o kredyt gotówkowy uwzględnia takie elementy, jak:

• określenie stron umowy;
• rodzaj kredytu i jego kwota;
• sposób i termin wypłaty pieniędzy;
• koszty kredytu, w tym całkowity koszt, całkowita kwota do zapłaty i RRSO, opłaty i prowizje;
• cennik wraz z określeniem, kiedy i jak zmieniać się mogą opłaty i prowizje;
• harmonogram spłaty rat kredytowych;
• sposób spłaty kredytu;
• wysokość oprocentowania i warunki jego zmiany;
• sposób naliczania odsetek;
• konsekwencje zaprzestania spłaty kredytu;
• warunki wcześniejszej spłaty kredytu;
• informacja o możliwości rozwiązania umowy w terminie 14 dni od jej zawarcia;
• warunki zmiany spłaty kredytu;
• warunki zmiany postanowień umowy;
• informacje o możliwości wypowiedzeniu umowy;
• informacja o przetwarzaniu danych osobowych;
• oświadczenia, deklaracje i umocowania dla banku;
• sposoby rozstrzygania sporów, organy nadzoru nad działalnością banku;
• postanowienia końcowe;
• wykaz załączników do umowy.

Jeśli podpisujesz umowę o kredyt hipoteczny, wzór takiego dokumentu musi uwzględniać także informacje o nabywanej nieruchomości czy finansowanej inwestycji z zabezpieczeniem w formie wpisu hipoteki do księgi wieczystej nieruchomości na rzecz banku.

Poszukaj na stronach swojego banku wzoru umowy kredytowej. PKO BP, Pekao SA, mBank, Alior Bank, Bank Millennium i wiele innych udostępniają je wszystkim klientom, a dla kredytobiorców, którzy składają wnioski, przygotowują na podstawie takich wzorców docelową umowę do podpisania.

Na co warto zwrócić uwagę, podpisując umowę kredytową?

Umowa kredytowa musi uwzględniać wszystkie najważniejsze informacje dotyczące kredytobiorcy i kredytodawcy, przedmiot, a także prawa i obowiązki stron. Powinieneś wiedzieć, jakie elementy są najważniejsze w umowie kredytu gotówkowego. Na co zwrócić uwagę w przypadku takiego dokumentu, a na co w umowie kredytu hipotecznego?

Umowa kredytowa obowiązkowo powinna wskazywać kwotę udzielanego zobowiązania, cel finansowania oraz koszt skorzystania z oferty. Jeśli bierzesz kredyt hipoteczny, naturalne jest, że w umowie bank musi ująć punkt dotyczący celu kredytowania. Jeśli jest to na przykład mieszkanie, konieczne jest umieszczenie adresu położenia nieruchomości w umowie kredytu hipotecznego. Na co zwrócić uwagę przed podpisaniem dokumentu pozwalającego Ci na uzyskanie pieniędzy od banku? Na to, w jaki sposób i kiedy bank uruchomi środki z kredytu. Najczęściej jest to zdeterminowane tym, czy i kiedy przedłożysz do banku dokumenty niezbędne do zbadania Twojej zdolności lub do oceny wartości kupowanej lub budowlanej nieruchomości.

Podczas zapoznawania się z umową kredytu zwróć uwagę na koszt zobowiązania – nie tylko samo oprocentowanie według stawki bazowej i marży, lecz także na warunki jego zmiany (jeśli jest to kredyt z oprocentowaniem zmiennym), czy czas trwania okresu kredytowania ze stałą stopą oprocentowania. Zainteresuj się wysokością prowizji od kredytu oraz kosztami ustanawiania zabezpieczeń spłaty, o ile są one wymagane przy zaciąganym przez Ciebie zobowiązaniu.

Przeanalizuj również, jak wygląda harmonogram spłaty kredytu i w jakim systemie będziesz spłacać raty – czy będą równe, czy może malejące.

Musisz wiedzieć jeszcze, kiedy umowa o kredyt jest nieważna. Z punktu widzenia Prawa bankowego będzie ona taką wtedy, gdy jej treść i forma są niezgodne z istniejącymi przepisami. Najczęściej za nieważną uznaje się umowę, która:

• zawiera błędy formalne;
• została zawarta bez zgody osoby trzeciej, odpowiedzialnej za spłatę kredytu lub pożyczki;
• zawiera zapisy niezgodne z prawem;
• ma zabezpieczenie ustanowione nieproporcjonalnie do kwoty długu.

Jeśli na przykład bank wpisze do umowy kredytowej odsetki wyższe od maksymalnych odsetek ustawowych obowiązujących w dniu zawarcia, naturalnie będzie uznana za nieważną.

Nie przegap także: Na czym polega i jak wygląda automatyczna spłata kredytu w wybranych bankach?

Do czego zobowiązany jest kredytobiorca po podpisaniu umowy kredytowej?

Przy podpisywaniu umowy o kredyt bankowy kredytobiorca bierze na siebie obowiązek spłaty zobowiązania wraz z odsetkami i innymi opłatami w umówionych terminach. Zgodnie z art. 69 Prawa bankowego ten dokument z jednej strony zobowiązuje bank do udzielenia klientowi środków w określonej wysokości z przeznaczeniem na ustalony w jej treści cel i czas.

Natomiast kredytobiorca zobowiązuje się na mocy zawieranej umowy do terminowego zwrotu rat kapitałowo-odsetkowych. Ma obowiązek również zapłaty ustalonej prowizji, ustanowienia wskazanych zabezpieczeń spłaty oraz wyrażenia zgody na wszystkie zapisy zawarte w dokumencie.

Czy kredytobiorca może negocjować warunki umowy kredytowej?

Wielu klientów banków podczas porównywania ze sobą ofert nie bierze pod uwagę tego, że niejednokrotnie istnieje możliwość negocjowania warunków umowy. Klient zyskuje silną pozycję negocjacyjną, jeśli ma bardzo dobrą historię kredytowania i wysoką zdolność. Przy kredycie hipotecznym liczy się również wysoki wkład własny. Im będzie on wyższy, tym potencjalnie bardziej preferencyjne warunki kredytowania jest Ci w stanie zapewnić bank.

Z bankiem tym możesz negocjować prowizję naliczaną za udzielenie kredytu, a także wysokość marży, która ma kluczowe znaczenie dla oprocentowania. Możesz wynegocjować to, że kredyt nie będzie potrzebował aż tylu zabezpieczeń, przez co stanie się po prostu tańszy.

Odstąpienie od umowy kredytowej – czy to możliwe?

Odstąpienie od umowy o kredyt jest jak najbardziej możliwe. Prawo daje na to 14 dni od momentu jej zawarcia, a ty jako klient decydujący się na rezygnację nie ponosisz z tego tytułu konsekwencji finansowych. Jedyne, co musisz zrobić, to zwrócić niezwłocznie wszystkie środki finansowe, jakie otrzymałeś, wraz z naliczonymi odsetkami za okres tych kilku czy kilkunastu dni, kiedy pozostawały do Twojej dyspozycji.

Odstąpienie od umowy o kredyt nie zawsze jest jednak możliwe. Wzór odpowiedniego dokumentu powinien Ci przekazać bank udzielający zobowiązania. Taka forma rezygnacji z finansowania jest możliwa tylko w przypadku kredytów konsumenckich. Wzór odstąpienia powinien przekazać Ci bank na trwałym nośniku wraz z tym dokumentem.

Masz 14 dni na podjęcie decyzji, czy chcesz kontynuować okres kredytowania czy odstąpić od umowy. Wszystko dzięki art. 53 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim, w którym to ustawodawca nadał konsumentom prawo do odstąpienia od umowy o kredyt konsumencki bez podawania przyczyny w terminie 14 dni od dnia jej zawarcia. Ponadto jeśli bank nie dostarczy Ci wzoru oświadczenia o odstąpieniu, masz 14 dni nie od chwili podpisania umowy, ale od dnia dostarczenia Ci takiego wzoru przez bank czy firmę pożyczkową.

Należy odróżnić odstąpienie od wypowiedzenia umowy kredytowej. Rozwiązanie czy odstąpienie od umowy kredytowej następują za porozumieniem stron. Natomiast wypowiedzenie umowy polega na jednostronnej rezygnacji. Jeśli owe wypowiedzenie składa kredytobiorca, naraża się na poważne koszty finansowe.

Podpisanie umowy kredytowej – co dalej?

Podpisanie umowy kredytowej jest konieczne do tego, aby uruchomić wypłatę zobowiązania dowolnego rodzaju. Podpis złożony pod takim dokumentem jest równoznaczny z zaakceptowaniem wszystkich postanowień, jakie zostały zawarte w umowie. Obecnie coraz częściej możesz zaciągnąć kredyt online bez konieczności pojawiania się w placówce bankowej. Jak wygląda podpisywanie umów online, kiedy cały proces składania wniosku i weryfikacji zdolności kredytowej potencjalnego klienta realizowany jest w trybie zdalnym?

Otóż wygląda to w ten sposób, że albo akceptujesz umowę kredytową przez bankowość elektroniczną lub aplikację mobilną, albo też wysyłany jest do Ciebie kurier i w jego obecności, po wylegitymowaniu Cię przez niego, możesz podpisać fizycznie umowę.

Co się dzieje po podpisaniu umowy o kredyt gotówkowy czy hipoteczny? Wówczas uznaje się ją za zawartą. Wchodzi ona w życie i staje się wiążąca dla obu stron. W dokumencie tym znajdują się zawsze informacje o sposobie i terminie uruchomienia środków. Nie jest tak, że podpisanie umowy kredytowej jest dokładnie tym samym co uruchomienie zobowiązania.

Bywa i tak, że jako kredytobiorca musisz spełnić określone warunki, aby wypłata środków mogła zostać zrealizowana. Najlepiej dowodzi tego to, co po podpisaniu umowy o kredyt hipoteczny dzieje się później. Musisz przedstawić w banku akt notarialny zakupu nieruchomości, potwierdzenie z sądu o ustanowieniu hipoteki na nieruchomości czy ubezpieczenie nieruchomości, aby bank wypłacił środki z kredytu sprzedawcy domu czy mieszkania.

Dowiedz się także: czy można otrzymać kredyt na umowę zlecenie?