Zasady i obowiązki związane z przekazywaniem darowizny w Polsce

Na czym polega darowizna i jakie są zasady darowizny?

Darowizna to nieodpłatne przekazanie określonego składnika majątku – najczęściej pieniędzy, nieruchomości, samochodu lub rzeczy ruchomych – na rzecz innej osoby. Przepisy dotyczące darowizn regulowane są przez Kodeks cywilny oraz ustawę o podatku od spadków i darowizn.

Najważniejsze zasady darowizny:

• Darowizna może być zawarta ustnie, ale dla celów podatkowych zaleca się formę pisemną.

• W przypadku przekazania nieruchomości obowiązkowa jest forma aktu notarialnego.

• Obdarowany ma obowiązek zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego, chyba że spełnione są warunki zwolnienia z podatku.

Czy darczyńca musi zgłosić darowiznę w urzędzie skarbowym?

Nie. Obowiązek zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego ciąży wyłącznie na obdarowanym, a nie na darczyńcy. To osoba, która otrzymała darowiznę, powinna złożyć odpowiedni formularz (SD-Z2 lub SD-3, w zależności od sytuacji).

Czy trzeba zgłosić przekazanie darowizny?

Zasadniczo – tak, ale są wyjątki.

Zgłoszenia dokonuje się na formularzu SD-Z2 (w przypadku darowizny w tzw. zerowej grupie podatkowej). Termin na zgłoszenie wynosi 6 miesięcy od dnia otrzymania darowizny. Jeżeli darowizna nie zostanie zgłoszona w terminie, zwolnienie z podatku nie obowiązuje – nawet jeśli darczyńcą jest najbliższa rodzina.

Kiedy nie trzeba zgłaszać darowizny do urzędu skarbowego?

Darowizny nie trzeba zgłaszać, jeśli:

• jej wartość nie przekracza kwoty wolnej od podatku w danej grupie podatkowej (np. do 10 434 zł w grupie II);

• została przekazana osobie z zerowej grupy podatkowej (np. dzieci, wnuki, rodzice), a łączna wartość darowizn od tej osoby w ciągu 5 lat nie przekroczyła 36 120 zł;

• środki zostały przekazane przelewem na konto bankowe, a obdarowany zgłosił to do urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy.

Ile można dać darowizny bez zgłaszania do urzędu skarbowego?

To zależy od grupy podatkowej, do której należy obdarowany:

Jeśli darowizna nie przekracza powyższych limitów w ciągu 5 lat od jednego darczyńcy – nie trzeba jej zgłaszać.

Przeczytaj koniecznie: Darowizna od rodziców a podatek – kiedy należy go zapłacić? >>

Darowizna 100 tysięcy od rodziców – czy trzeba zgłosić?

Tak, taka darowizna przekracza kwotę wolną (36 120 zł). Jeśli obdarowany (np. syn lub córka):

• zgłosi ją w ciągu 6 miesięcy (formularz SD-Z2),

• a środki zostaną przekazane przelewem bankowym,

to skorzysta z zwolnienia z podatku. W przeciwnym razie – zapłaci podatek według stawek dla I grupy podatkowej.

Ile wynosi podatek od darowizny 400 tys. zł?

To zależy od grupy podatkowej i ewentualnych ulg. Przykładowo:

• W zerowej grupie (np. od rodziców do dziecka), po zgłoszeniu i przelewie – brak podatku.

• W I grupie (np. brat dla siostry), po przekroczeniu kwoty wolnej – obowiązuje podatek wg stawek od 3% do 7%.

• W II grupie – stawki wynoszą od 7% do 12%.

• W III grupie – od 12% do 20%.

👉 Możesz sprawdzić dokładną kwotę w narzędziu kalkulator podatku od darowizny na stronie Ministerstwa Finansów.

Podatek od darowizny od rodziców – jak go uniknąć?

Aby nie zapłacić podatku od darowizny od rodziców:

1. Zadbaj, by darowizna była przelana na konto (nie gotówka!).

2. Zgłoś ją w terminie 6 miesięcy na formularzu SD-Z2.

3. Upewnij się, że nie przekroczono limitu w ciągu 5 lat (36 120 zł – wtedy nie trzeba zgłaszać wcale).

Podsumowanie

Darowizna to nie tylko gest – to również obowiązek podatkowy. Choć prawo daje wiele ulg, nieznajomość procedur może skutkować niepotrzebnym podatkiem. Zawsze warto sprawdzić:

✅ Czy trzeba zgłosić przekazanie darowizny?
✅ Ile można dać darowizny bez zgłaszania do urzędu skarbowego?
✅ Czy darczyńca musi zgłosić darowiznę w urzędzie skarbowym?

W przypadku dużych kwot – np. darowizna 100 tysięcy od rodziców – warto działać zgodnie z przepisami, by skorzystać z ulg i uniknąć podatku.