Co to jest fundusz sprawiedliwości?

Fundusz Sprawiedliwości jest instytucją prawną, o której w ostatnim czasie jest bardzo głośno. Przez pewien okres czasu promowała ją głośna kampania informacyjna o nazwie "Pomagamy sprawiedliwie". Fundusz Sprawiedliwości to forma wsparcia, którą powołano, aby zapewnić pomoc osobom pokrzywdzonym. Najważniejszym celem działalności Funduszu Sprawiedliwości jest zapobieganie przestępczości oraz wspieranie wszystkich tych obywateli, którzy na co dzień muszą zmagać się z bezprawiem. Na pomoc Funduszu Sprawiedliwości mogą liczyć zarówno ofiary przestępstw fizycznych jak i psychicznych, takich jak lichwa czy piramidy finansowe. Komu dokładnie i jak pomaga Fundusz Sprawiedliwości?

Przestępstwa w Polsce - statystyki

Fundusz Sprawiedliwość to projekt pomocowy, który ma na celu wspieranie osób pokrzywdzonych w rozmaity sposób. Został on powołany na mocy Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 września 2017 roku. W ramach Funduszu Sprawiedliwości współpracują różne podmioty: instytucje prawne i finansowe, jednostki administracyjne, kuratorzy sądowi oraz specjalne ośrodki pomocowe. Najważniejszą ideą całego tego projektu było zaoferowanie pomocy psychologicznej, prawnej i materialnej wszystkim ofiarom przestępstw oraz ich rodzinom. Fundusz Sprawiedliwości ma również za zadanie pomagać osobom zwalnianym z aresztów śledczych i zakładów karnych, wspierać rozwój instytucji pomagających osobom pokrzywdzonym, zapobiegać przestępczości oraz rozpowszechniać wiedzę odnośnie praw, jakie przysługują ofiarom przestępstw.

Liczba osób pokrzywdzonych w wyniku różnorodnych przestępstw rośnie lawinowo z roku na rok. W 2017 roku liczba poszkodowanych wyniosła przeszło 220 tysięcy. Co ważne: aż 8 procent z tej liczby stanowiły dzieci. W tych 220 tysiącach przestępstw znajdowały się rozmaite przestępstwa, takie jak psychiczne i fizyczne znęcanie się, włamania, przemoc domowa, kradzieże, brak płacenia alimentów, oszustwa finansowe, groźby karalne i wiele, wiele więcej. Zdecydowana większość osób dotknięta takimi przestępstwami z ich konsekwencjami musi zmagać się przez wiele lat. Mowa tutaj o urazach psychicznych i fizycznych, które wymagają uzyskania kompleksowej pomocy fachowców. Właśnie dlatego Ministerstwo Sprawiedliwości stworzyło specjalny Fundusz Sprawiedliwości. Na konto tego funduszu trafiają środki zasądzone sprawcom przestępstw.

Dotacje z Funduszu, na które w 2019 roku przeznaczono około 50 milionów złotych, pozwoliły na rozpoczęcie budowy ogólnopolskiej sieci ośrodków i punktów dedykowanych osobom pokrzywdzonym. Ministerstwo Sprawiedliwości ma również w planach stworzenie placówek rehabilitacji dla ofiar groźnych wypadków oraz uruchomienie telefonicznej Linii Pomocy Pokrzywdzonym.

Ministerstwo Sprawiedliwości dużą wagę przykłada do pomocy poszkodowanym. Podkreśleniem tych działań jest stworzenie "Tygodnia Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem", który obchodzony jest w dniach 18-24 lutego. Jest on bardzo mocno związany z Dniem Ofiar Przestępstw, który przypada 22 lutego. Wszystkie te działania podejmowane przez polskie państwo pokazują, iż osobom poszkodowanym należy pomagać. Powinny robić to zarówno instytucje rządowe jak i organizacje pozarządowe. Tylko kooperacja instytucji publicznych z podmiotami prywatnymi może dać nadzieję na poprawę sytuacji życiowej osób poszkodowanych w wyniku przestępstw.

Fundusz Sprawiedliwości - co to takiego?

Fundusz Sprawiedliwości, a właściwie Fundusz Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej to fundusz celowy, którego najważniejszym celem jest pomoc osobom pokrzywdzonym oraz świadkom działań przestępczych. Utworzono go na mocy artykułu 43 Ustawy Kodeksu Karnego Wykonawczego, który uchwalony został 6.06.1997 . Szereg szczegółowych zasad odnośnie udzielania pomocy osobom pokrzywdzonym został określony w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 13.09.2017. W Rozporządzeniu zapisano dokładne zasady oraz tryb przydzielania środków dla jednostek sektora finansów publicznych oraz wszystkich innych jednostek, które do sektora finansów publicznych nie należą.

Środki z funduszu przekazywane są z reguły na walkę oraz przeciwdziałanie przestępczości oraz działalność postpenitencjarną. Co to oznacza w praktyce? Jest to wsparcie wobec osób, które muszą uzyskać pomoc w powrocie do zwyczajnego życia (dotyczy to także więźniów). Warto jednak wiedzieć, że pomoc od Funduszu Sprawiedliwości mogą również uzyskać osoby pokrzywdzone nie tylko wskutek przemocy domowej, ale także lichwy.

Czym dokładnie zajmuje się Fundusz Sprawiedliwości?

Fundusz Sprawiedliwości pomaga osobom z różnymi problemami. Oto najważniejsze działania podejmowane przez FP:

• organizowanie wparcia postpenitencjarnego osobom pozbawionym wolności oraz zwalnianym z więzień i aresztów śledczych oraz członkom ich rodzin,

• świadczenie pomocy psychologicznej, medycznej, prawnej, materialnej oraz rehabilitacyjnej ofiarom przestępstw i członkom ich rodzin,

• organizowanie działalności na zlecenie Dysponenta Funduszu, która ma na celu wspieranie oraz realizowanie rozwoju systemu pomocy dla osób pokrzywdzonych w wyniku rozmaitych przestępstw,

• wspieranie rodzin zagrożonych dysfunkcjonalnością (profilaktyka, terapia uzależnień, rozwiązywanie problemów w rodzinie),

• organizowanie działań edukacyjnych we współpracy z innymi podmiotami odnośnie zagrożeń wynikających ze wzrostu przestępczości oraz sposobom na jej zapobieganie,

• promowanie pomocy osobom pokrzywdzonym oraz członkom ich rodzin,

• pokrywanie kosztów związanych z prowadzeniem kształcenia,

• promowanie inicjatyw i przedsięwzięć mających służyć poprawie sytuacji osób pokrzywdzonych w wyniku przestępstw.

Ponadto, Fundusz Sprawiedliwości zapewnia również wszystkim osobom pokrzywdzonym pomoc prawną. Jest to niezwykle istotne w szczególności dla tych osób, które oszukano, a nie posiadają środków na samodzielne zorganizowanie obsługi prawnej. Wynajęcie prawnika jest niemałym kosztem, dlatego Fundusz Sprawiedliwości w tym zakresie podejmuje szereg działań. Fundusz Sprawiedliwości podejmuje także działania mające na celu wsparcie materialne - mowa tutaj o bonach żywieniowych, środkach higieny osobistej czy o odzieży. Z kolei z pomocy finansowej mogą skorzystać te osoby, które mają trudności z terminowym opłaceniem czynszu. 

Z tego względu, do skorzystania z Funduszu Sprawiedliwości, ma prawo każda osoba potrzebująca wsparcia państwa, która została dotknięta przemocą fizyczną, wypadkiem drogowym, kradzieżą, przestępstwem na tle seksualnym bądź innym przestępstwem, którego była ofiarą lub świadkiem. Wszystkie wnioski do Funduszu Sprawiedliwości są rozpatrywane w sposób indywidualny. Każda osoba, która czuje się w jakikolwiek sposób pokrzywdzona, ma pełne prawo do tego, aby ubiegać się o uzyskanie z rządowego funduszu. Na pomoc z Funduszu Sprawiedliwości mogą nawet liczyć obcokrajowcy, którzy nie posługują się językiem polskim. W takich okolicznościach obcokrajowcy mają zagwarantowaną pomoc profesjonalnego tłumacza. Byli więźniowie, którzy pragną powrócić do normalnego życia, także mają prawo do wnioskowania o pomoc w ramach Funduszu Sprawiedliwości.

W jaki sposób można złożyć wniosek o pomoc z Funduszu Sprawiedliwości? 

Każda osoba, która w przeszłości została dotknięta jakimkolwiek przestępstwem bądź była jego świadkiem, ma pełne prawo do tego, aby złożyć wniosek o pomoc z Funduszu Sprawiedliwości. Instytucja oferuje obywatelom trzy formy kontaktu. Są one następujące: 

• kontakt e-mailowy - wiadomości w formie e-mailowej o dowolnej treści można kierować na adres: funduszsprawiedliwosci@ms.gov.pl. W treści e-maila należy zawrzeć swoje podstawowe dane osobowe, czyli imię i nazwisko (opcjonalnie numer telefonu). W wiadomości trzeba dokładnie określić, czego dotyczy dana sprawa;

• kontakt pocztowy - z Funduszem Sprawiedliwości można również skontaktować się listownie. W tym celu należy wysłać list polecony z potwierdzeniem odbioru na następujący adres: Ministerstwo Sprawiedliwości, Departament Funduszu Sprawiedliwości, Aleje Ujazdowskie 11 00-567 Warszawa. List powinien być oczywiście podpisany;

• kontakt za pośrednictwem strony internetowej - kolejna forma kontaktu pozwala na zgłoszenie sprawy z poziomu strony internetowej Funduszu Sprawiedliwości. W zgłoszeniu trzeba wpisać temat problemu, swoje dane osobowe oraz adres e-mail.