8 min. czytania

Ryzyko kredytowe - co to jest?

Zaktualizowano: 2021-01-15 14:47
Opublikowano: 2019-11-28 12:49
Średnia ocena: 5,90/6 Głosów: 31
Ryzyko kredytowe - co to jest?

Samo ryzyko kredytowe określane jest jako zagrożenie niespełnienia warunków umowy kredytowej. Co ciekawe, nie dotyczy jedynie kredytobiorców, którzy w ramach problemów z płynnością finansową, nie są w stanie regulować należności w terminie.

Produkty kredytowe cieszą się w Polsce ogromną popularnością. Sami eksperci rynku finansowego wskazują, że każdego roku wzrasta liczba zaciąganych zobowiązań tego rodzaju. Nie wynika to z konieczności udzielania wsparcia finansowego mieszkańcom naszego kraju w związku z ich trudną sytuacją materialną. Wprost przeciwnie, Polaków w końcu stać na spłacanie comiesięcznym rat w ustalonym terminie. Są wiarygodnymi i wypłacalnymi klientami. Okazuje się również, że patrząc na innych mieszkańców Europy, to właśnie polskie społeczeństwo cieszy się najmniejszą ilością długów. Nadal się ich wstydzimy, dlatego też kredyty bankowe zaciągamy tylko racjonalnie, zgodnie z rzeczywistymi potrzebami. Samo ryzyko kredytowe jest zjawiskiem zawsze obecnym, ale w przypadku zobowiązań nabywanych w instytucjach bankowych, jakie działają na terenie Polski, można śmiało powiedzieć, że jest minimalne. Więcej o ryzyku kredytowym w różnych aspektach, piszemy poniżej.

Ryzyko kredytowe - definicja

Samo ryzyko kredytowe określane jest jako zagrożenie niespełnienia warunków umowy kredytowej. Co ciekawe, nie dotyczy jedynie kredytobiorców, którzy w ramach problemów z płynnością finansową, nie są w stanie regulować wskazanych należności w terminie, przez co traci bank. O ryzyku kredytowym możemy też mówić, jeśli pod uwagę weźmiemy bezpieczeństwo samych kredytobiorców oraz taktyk instytucji bankowych. To dlatego zresztą wszystkie zobowiązania kredytowe muszą być zgodne z przepisami polskiego prawa bankowego, indywidualną polityką kredytową banków, ale też standardami i normami, jakie wytyczane są wraz z aktualnymi rekomendacjami. Coraz częściej te stają się zgodne nie tylko w zakresie funkcjonowania kredytów w Polsce, ale też całej Unii Europejskiej.

Jak banki minimalizują ryzyko kredytowe?

Najczęściej opisywane jest ryzyko kredytowe względem instytucji bankowych. Znane są zabiegi, zgodnie z którymi instytucje bankowe minimalizują zagrożenie niewypłacalności potencjalnego kredytobiorcy. To dlatego w odróżnieniu od klientów firm pożyczkowych, banki nakładają na kredytobiorców pewne ograniczenia i stawiają szereg warunków, dzięki którym ryzyko kredytowe jest niskie. Chodzi o to, by bank był pewny wypłacalności swoich klientów oraz uznawał ich za wiarygodnych. Tylko osoby, które są zdolne spłacać zaciągnięte zobowiązanie, mogą cieszyć się decyzją pozytywną w kwestii otrzymania środków pieniężnych w ramach kredytów gotówkowych na dowolny cel czy też kredytów celowych. Weźmy pod uwagę, że zobowiązania kredytowe opiewają na znaczne sumy, a czas współpracy z bankiem to kilka, kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt lat. Nic dziwnego, że analitycy prognozują wypłacalność kredytobiorców niezwykle skrupulatnie. Ryzyko kredytowe musi być niewielkie, by mieć pewność, co do spłaty zaciągniętego kredytu. Podstawą minimalizowania zagrożenia braku spłaty zobowiązania zgodnie z umową kredytową, jest weryfikacja co najmniej kilku czynników. Oto te podstawowe, które pod uwagę biorą instytucje bankowe.

1. Weryfikacja zdolności kredytowej

Zdolność kredytowa to warunek konieczny, by wnioskujący o kredyt w banku mógł takowe zobowiązanie otrzymać. To właśnie ona określa predyspozycje kredytobiorcy względem regularnych płatności. W ramach oceny zdolności kredytowej brane są pod uwagę dochody klienta, ich regularność oraz źródło pochodzenia. Jeszcze do niedawna małe szanse na kredyt miały osoby zatrudnione na podstawie umowy zlecenie czy o dzieło. Dzisiaj taka podstawa pracy nie jest przeszkodą, chociaż kredytodawcy bardzo często wymagają od swoich klientów dodatkowego poświadczenia ciągłości zleceń czy zapewnienia o takich ze strony pracodawcy.

Same dochody to nie wszystko, bo w skład zdolności kredytowej wchodzą także koszty stałe, jakie musi ponosić każdego miesiąca klient banku. Te dotyczą nie tylko utrzymania gospodarstwa domowego, dzieci, rodziny czy samochodu, ale także konieczności spłaty innych zobowiązań, które klient banku zaciągnął w przeszłości. Te mogą być przecież na tyle wysokie, że pokaźne dochody, jakie generuje kredytobiorca, stają się niewystarczające, by móc regulować je bez utraty płynności finansowej. Według analityków kredytowych ryzyko kredytowe jest niewielkie, jeśli pomimo obciążeń stałego budżetu kredytobiorca nadal jest w stanie spłacać zobowiązanie bez pogorszenia codziennego stanu portfela.

2. Historia kredytowa

Kolejny czynnik, który analizowany jest w ramach oceny ryzyka kredytowego, to historia kredytowa. Kredytobiorca staje się wiarygodny dopiero wtedy, gdy w raportach BIK informacje o jego zachowaniach względem spłaty innych zobowiązań, są pozytywne. Jeśli potencjalny klient banku nie spłacał w przeszłości zobowiązań kredytowych w terminie albo nadal generuje zadłużenie z tego tytułu, najpewniej zostanie uznany za niewiarygodnego. W takich sytuacjach ryzyko kredytowe rośnie, bo istnieje podejrzenie, że klient będzie wykazywał problemy ze spłacaniem comiesięcznych rat także w przypadku nowego kredytu. Jako przyszły kredytobiorca możesz sprawdzić swój raport BIK za darmo

Warto przy tym wspomnieć, że zdaniem analityków kredytowych, o wiele większe ryzyko kredytowe wykazywane jest wtedy, gdy przyszły klient nie zaciągał w przeszłości żadnych zobowiązań. W takiej sytuacji bank nie może ocenić jego zachowań względem spłaty, przez co kredytobiorca staje się mało wiarygodny.

3. Wkład własny

Ryzyko kredytowe może być minimalizowane także poprzez wkład własny, jaki kredytobiorca wnosi w ramach zaciąganego zobowiązania. To dodatkowe zabezpieczenie, dzięki któremu nie tylko wartość kredytu zostaje obniżona, ale również wykazywana zostaje dobra sytuacja finansowa bądź materialna klienta banku. Warto tutaj wziąć pod uwagę, że wkład własny nie musi być wykazany w formie gotówki. Bardzo często jest to również zabezpieczenie hipoteczne nieruchomości czy innego mienia, które jest własnością kredytobiorcy. W przypadku kredytów celowych, np. kredytu hipotecznego lub kredytu na samochód, takim zabezpieczeniem jest sam cel udzielonego wsparcia finansowego. Kredyt, który zostaje zabezpieczony dobrem o wartości takim samym, jak całe zobowiązanie, wykazuje minimalne ryzyko kredytowe. W razie niewypłacalności klienta instytucji bankowej zabezpieczenie może pokryć wartość zaległości oraz całego kredytu.

4. Inne formy zabezpieczenia kredytu

Ryzyko kredytowe maleje, jeśli o ten sam kredyt występuje więcej niż jedna osoba. Dzięki temu podwajana zostaje odpowiedzialność za spłatę zaciągniętego zobowiązania. Inną formą dodatkowego zabezpieczenia kredytu, dzięki czemu klient staje się bardziej wiarygodny względem spłaty w oczach banku, jest nabywanie innych produktów, w tym polisy ubezpieczeniowej czy płatnego konta bankowego.

Ryzyko kredytowe dla kredytobiorców

Należy skupić się nie tylko na ryzyku kredytowym, jakie ponosi bank udzielający kredytu, ale również to, które zagraża klientom instytucji bankowych. Okazuje się, że kredytobiorca również może mieć obawy względem mechanizmów kredytowych, jakie zaczną obowiązywać po podpisaniu umowy. Zmianie może ulec oprocentowanie, marża, koszty około kredytowe i nie dotyczy to jedynie zobowiązań kredytowych zaciąganych w innych walutach.

Jeszcze do niedawna ryzyko kredytowe wiązało się z zapisami w umowach, które nie były zrozumiałe dla klientów banków albo odnotowane były mniejszą czcionką, by nie zwracać na nie uwagi. W tej sposób w umowach zapisywano najbardziej niekorzystne warunki kredytów.

Dzisiaj do takich sytuacji już nie dochodzi, bo ochroną nad kredytobiorcami stają się różnego typu rekomendacje. Te wskazują na standardy, jakie muszą stosować banki w ramach oferowanych kredytów. Pamiętajmy, że nie tylko klientom stawiane są pewne ograniczenia, ale również instytucje bankowe nie mogą swobodnie konstruować zapisów umowy. Wiemy doskonale, że banki komercyjne działają dla zysku, natomiast nie może być mowy o wykorzystywaniu nieznajomości prawa bankowego czy luk w tymże prawie dla uzyskiwania dodatkowych korzyści ze szkodą dla osób, które podpisały umowę o zobowiązanie kredytowe.

Podsumowanie

Nie istnieje kredyt bankowy, który nie byłby obarczony ryzykiem kredytowym. Okazuje się jednak, że zarówno banki, ale też kredytobiorcy mogą je skutecznie minimalizować. Ryzyko kredytowe, czyli zagrożenie względem niewypłacalności kredytobiorcy bądź zmiany warunków kredytowych udaje się zmniejszyć poprzez:

- weryfikację zdolności kredytowej,

- dodatkowe zabezpieczenie zobowiązania kredytowego,

- negocjowanie warunków kredytowych,

- jasno skonstruowane umowy kredytowe,

- dokładne czytanie umowy kredytowej,

- współpracę z niezależnym doradcą kredytowych bądź konsultantem banku w ramach wytłumaczenia zawiłości zapisów w umowie kredytowej.

Każdy kredytobiorca musi też wiedzieć, że ryzyko kredytowe automatycznie zmniejsza się przy współpracy tylko z instytucjami bankowymi. Zagrożenie wzrasta zaś poprzez zaciąganie zobowiązań w instytucjach pozabankowych, które nie są nadzorowane przez Komisję Nadzoru Finansowego, Narodowy Bank Polski oraz Bankowy Fundusz Gwarancyjny.

Komentarze

Powiązane artykuły

Koszty zakupu nieruchomości
Porady
18.09.2023

Poznaj wszystkie dodatkowe koszty przy zakupie nieruchomości

Koszt zakupu nieruchomości to nie tylko kwota, jaką uiszczasz jej dotychczasowemu właścicielowi. Należy do niej doliczyć również taksę notarialną, koszt odpisu z aktu notarialnego, podatek PCC lub VAT. Musisz liczyć się również z dodatkowymi kosztami zakupu mieszkania na kredyt, jeśli nie możesz sfinansować go za gotówkę.
Zobacz więcej
11 min. czytania
Jak zmienić dane w banku i kiedy jest to konieczne?
Porady
14.09.2023

Jak zmienić dane w banku i kiedy jest to konieczne?

Aktualizacja danych w banku jest w wielu przypadkach konieczna – przy zmianie nazwiska po ślubie albo rozwodzie, po zmianie dowodu osobistego czy przeprowadzce. Pamiętaj, że jest to Twoim obowiązkiem. Jeśli tego nie zrobisz, bank nie będzie mógł zweryfikować poprawnie Twojej tożsamości, co rodzi wiele problemów na przyszłość. Zobacz, jak dokonać zmiany danych w banku.
Zobacz więcej
10 min. czytania
Czym jest i jak obliczyć kapitał początkowy do emerytury?
Porady
12.09.2023

Czym jest i jak obliczyć kapitał początkowy do emerytury?

Kapitał początkowy do emerytury wpływa na wysokość przyznawanego świadczenia. Przed 1999 rokiem ZUS nie był zobowiązany do prowadzenia kont osób ubezpieczonych, dlatego nie jest znana faktyczna kwota składek wpłaconych przez zakłady pracy. Żeby emeryt otrzymywał świadczenie zgodne z jego stażem zatrudnienia oraz zarobkami, możliwe jest ustalenie tzw. kapitału początkowego. W...
Zobacz więcej
9 min. czytania
Ile kosztuje i jak otrzymać kredyt studencki 2022/2023?
Porady
11.09.2023

Ile kosztuje i jak otrzymać kredyt studencki 2023/2024?

Kredyt studencki to jedna z możliwości sfinansowania kosztów związanych z nauką na uczelni, w tym utrzymania żaka poza domem rodzinnym. Dzięki temu, że produkt jest nisko oprocentowany i dofinansowany przez państwo, nie trzeba martwić się codziennymi finansami. Dodatkowo jego spłata rozpoczyna się dopiero w dwa lata po ukończeniu studiów. Obecnie jeszcze łatwiej ubiegać się o...
Zobacz więcej
21 min. czytania
Czym są odsetki maksymalne i jak je obliczyć?
Porady
08.09.2023

Czym są odsetki maksymalne i jak je obliczyć? Aktualne stawki odsetek maksymalnych

...kwestie tego typu regulują przepisy prawne. Co to są odsetki maksymalne i co ma na nie wpływ? Czy znajdują zastosowanie zarówno w kredycie gotówkowym, jak i kredycie hipotecznym? Wysokość odsetek może być określana na bardzo zróżnicowanym poziomie – jest to związane z obowiązującą w Polsce swobodą w zakresie zawierania umów...

Zobacz więcej
6 min. czytania
Ile wynosi inflacja w Polsce w 2023 roku?
Porady
08.09.2023

Ile wynosi inflacja w Polsce w 2023 roku? Prognozy na najbliższe miesiące

...funkcjonująca jako spadek poziomu cen w gospodarce z jednoczesnym wzrostem siły nabywczej pieniądza. To może Cię zainteresować: Czy warto teraz spłacić lub nadpłacić kredyt hipoteczny? Deflacja to zatem nic innego jak ujemna inflacja. Czy to niebezpieczne zjawisko? Zarówno inflacja, jak i deflacja mogą mieć negatywny wpływ na gospodarkę. Zwiększanie siły...

Zobacz więcej
14 min. czytania