Ile wynosi inflacja w Polsce w 2023 roku? Prognozy na najbliższe miesiące

W kwietniu 2023 roku inflacja w Polsce wyniosła 14,7 proc. W Polsce borykamy się aktualnie z najwyższymi odczytami inflacji od grudnia 1996 roku. Ekonomiści twierdzą jednak, że jest szczyt wzrostu cen dóbr i usług konsumpcyjnych mamy już za sobą.

Inflacja zaczęła rosnąć już w ostatnich miesiącach 2021 roku, w czasie pandemii. Tarcza antyinflacyjna rządu niewiele pomogła, głównie przez to, że wybuchła wojna w Ukrainie. Cykl podwyżek stóp procentowych NBP nie przyniósł poprawy. Czego powinniśmy oczekiwać w 2023 roku?

Czym jest i jak powstaje inflacja? Definicja

Co to jest inflacja i jak wpływa na sytuację gospodarczą w naszym kraju? Inflacja (definicja) to długotrwały spadek wartości lub siły nabywczej pieniądza oraz wzrost przeciętnego poziomu cen dóbr i usług. Jej skutkiem jest względne zmniejszenie się dochodów osób, których zarobki są stałe – w takiej sytuacji za tę samą kwotę można kupić mniej towaru niż wtedy, gdy była niższa inflacja. Co to oznacza dla przeciętnego Polaka? Większe wydatki i mniejsze możliwości oszczędzania, a także problemy z coraz wyższymi ratami np. kredytów hipotecznych.

Czemu powstaje inflacja? Wiele czynników ma wpływ na spadek wartości pieniądza – przede wszystkim zwiększanie jego podaży na rynku (nadmiarowa emisja), źle skonstruowany budżet państwa, a także globalne kryzysy, załamania gospodarcze, wojna, z czym niestety mamy do czynienia za naszą wschodnią granicą.

Inflacja może też być importowana – wówczas ma źródło poza granicami kraju. Odpowiedzią na pytanie, skąd się bierze, może też być nieodpowiedzialna polityka banku centralnego oraz rządu, który ignoruje pierwsze symptomy wzrostu cen.

Z czego wynika inflacja w Polsce? Według analiz ekspertów przyczyn należy upatrywać między innymi w zwiększeniu się kosztów produkcji, do których zaliczyć można koszt transportu oraz ropy naftowej i innych paliw, np. gazu. Również wielokrotne obniżki stóp procentowych doprowadziły do wzrostu popytu na niżej oprocentowane kredyty.

Wysoki popyt doprowadza do podnoszenia cen przez producentów. Według wielu ekspertów ostatnie podwyżki stóp procentowych były spóźnione – gdyby zostały przeprowadzone kilka miesięcy wcześniej, inflacja mogłaby wyhamować.

W obliczu rosnącej inflacji Rada Polityki Pieniężnej już w październiku 2021 roku sięgnęła po narzędzie, jakim są podwyżki wysokości głównych stóp procentowych w Polsce. Przygotowała pakiet antyinflacyjny, który wszedł w życie z początkiem 2022 roku. Jednocześnie 24 lutego wybuchła wojna w Ukrainie, która spowodowała wzrost cen m.in. surowców energetycznych i wielu innych produktów.

W efekcie mamy do czynienia w Polsce z galopującą inflacją, której nie były w stanie zatrzymać podwyżki stóp NBP.

Kliknij i sprawdź: Jak poradzić sobie w przypadku problemów ze spłatą kredytu?

Ile aktualnie wynosi inflacja w Polsce?

Według danych GUS inflacja w kwietniu 2023 roku wynosiła 14,7%. Z kolei inflacja bazowa po wyłączeniu cen energii i żywności osiągnęła 10,7%. Wyższy poziom miał wskaźnik po wyłączeniu cen administrowanych – według NBP inflacja osiągnęła 12,2%.

Z poniższej tabeli i wykresu wynikają zmiany poziomu inflacji na przestrzeni kilku miesięcy w 2022 i 2023 roku.

Inflacja – wykres dla wskaźnika CPI 09.2022 – 02.2023 – dane NBP

Jakie są skutki inflacji dla obywatela w Polsce?

Wysoka inflacja niesie ze sobą poważne konsekwencje – zarówno dla przeciętnego obywatela, jak i właścicieli przedsiębiorstw. Wzrost inflacji – co oznacza? Jakie są główne skutki dla gospodarstw domowych? Zalicza się do nich przede wszystkim takie konsekwencje, jak:

• Pogorszenie warunków życia – przeciętny koszyk zakupowy był w lutym 2023 roku droższy o prawie 20% niż jeszcze przed rokiem. Wyższe ceny produktów spożywczych, paliwa oraz innych towarów i usług powodują, że wielu Polaków z trudem wiąże koniec z końcem.
• Stopy procentowe a inflacja – cykl podwyżek stóp procentowych ma zastopować coraz wyższą inflację poprzez zmniejszenie popytu na nisko oprocentowane kredyty, m.in. hipoteczne. Niestety oznacza to, że koszty zobowiązań szybują w górę. Stopy NBP były podwyższane w Polsce od października 2021 roku do września 2022 roku. w wyniku tego główna stopa referencyjna banku centralnego wynosi 6,75 proc. Niestety, wysokie stopy nie powstrzymały inflacji.
• Wyższe raty kredytów (inflacja a kredyt hipoteczny) – w przypadku kredytu hipotecznego zaciągniętego na kwotę 300 tys. złotych rata wzrosła nawet o ponad 1000 zł. Klienci szukają rozwiązań, które pozwolą im odetchnąć – jednym z nich jest przygotowana przez rząd tarcza dla kredytobiorców, zakładająca m.in. wakacje kredytowe czy dopłaty do kredytów.
• Spadek zaufania do pieniądza – w obliczu wysokiej inflacji szukamy alternatywnych źródeł oszczędzania. Wielu lokuje środki w złocie, wybiera inwestycje indeksowane inflacją, np. obligacje skarbowe. To pozytywne i negatywne skutki inflacji – z jednej strony wartość pieniądza spada, a z drugiej obywatele szukają sposobów na wyjście z kryzysu, dywersyfikując swój portfel inwestycji.
• Wyższe podatki – skutkiem inflacji może być również zmiana progów podatkowych, choć akurat w Polsce mamy do czynienia aktualnie z obniżką wysokości stawki podatkowej przy skali podatkowej – zmalała ona z 17 do 12 proc.

Widać więc, że inflacja niesie za sobą wiele negatywnych skutków dla obywateli i ich kieszeni, a skutków pozytywnych jest naprawdę niewiele.

Jakie są skutki inflacji dla przedsiębiorstw w Polsce?

A jakie skutki inflacji odczuwają właściciele firm? Okazuje się, że konsekwencje wzrostu cen są odczuwalne przez szerokie grupy obywateli, również tych prowadzących działalność gospodarczą. Oto najbardziej dotkliwe:

• Presja pracowników na wzrost płac – inflacja złotego powoduje wzrost cen towarów i usług. Pracownicy, którzy często wywierają presję na pracodawców, żądają podwyżek, podnoszą wymagania płacowe. W obliczu kryzysu gospodarczego firmom jest trudno wygospodarować dodatkowe środki na podwyżki. W dodatku obecnie mamy do czynienia z tzw. rynkiem pracownika – niska stopa bezrobocia powoduje, że to przedsiębiorcy muszą konkurować.
• Niepewna sytuacja gospodarcza firm – kryzys sprawia, że wielu przedsiębiorców ma problem z ustalaniem cen dla swoich produktów i usług. Kiedy konkurencja podnosi stawki, trudno zostać w tyle, zwłaszcza że w wyniku rosnącej inflacji wzrastają również koszty produkcji.
• Brak możliwości planowania zysków – niepewna sytuacja gospodarcza sprawia, że trudno cokolwiek zaplanować, nie jest zatem łatwo także o oszacowanie zysków.
• Ograniczenie produkcji ze względu na wzrost kosztów – negatywne skutki inflacji to także konieczność zamykania linii produkcyjnych przez wiele zakładów. Wysokie koszty produkcji często są barierą nie do przeskoczenia.
• Mniejsza liczba inwestycji, w tym zagranicznych – ekonomiczne skutki inflacji związane są również z problemami w rozliczeniach z kontrahentami pochodzącymi spoza Polski.

Czy istnieją pozytywne skutki inflacji? Niewielki wzrost cen ma korzystny wpływ na przedsiębiorstwa – wyższe ceny stanowią dodatkowy impuls do zwiększania produkcji.

Kto i na jakich warunkach może skorzystać z pomocy Funduszu Wsparcia Kredytobiorców? Kliknij! >>

Jak ustalana jest wysokość inflacji w Polsce?

Poziom inflacji ustala i podaje Główny Urząd Statystyczny, który bierze pod uwagę między innymi wydatki gospodarstw domowych oraz tzw. koszyk inflacyjny, w którego skład wchodzą produkty spożywcze, odzież oraz wydatki na zdrowie, transport czy edukację. Do ustalania poziomu inflacji służą dwa wskaźniki:

• CPI – Consumer Price Index,
• PPI – Producer Price Index.

Pierwszy wskaźnik odnosi się do inflacji konsumenckiej i oznacza wzrost cen podstawowego koszyka zakupowego. Z kolei drugi pokazuje zmiany cen producenckich na różnych etapach produkcji, a zatem inflację od strony producentów.

Obliczenie rzeczywistej wartości dóbr z uwzględnieniem inflacji umożliwia kalkulator zamieszczony na stronie Ministerstwa Finansów – podatki.gov.pl.

Jak przedstawiała się inflacja w Polsce na przestrzeni lat?

Jak wynika ze statystyk, poziom inflacji w Polsce z roku na rok jest coraz wyższy. Jeszcze w 2018 roku wynosił 1,6%, co dawało polskiej gospodarce optymalne warunki do rozwoju, a Polakom – stabilność cen.

Z kolei największa inflacja w Polsce była notowana w latach 90. XX wieku – w okresie przemian gospodarczych po 1989 roku. Obecnie trudno to sobie wyobrazić, ale rekordowa inflacja wynosiła prawie 590% i była odnotowana w 1990 roku. Sprawdźmy dokładnie, ile wynosiła inflacja w ostatnich latach:

• inflacja w Polsce 2022 – 14,4%,
• inflacja w Polsce 2021 – 5,1%,
• inflacja w Polsce 2020 – 3,4%,
• inflacja w Polsce 2019 – 2,3%,
• inflacja w Polsce 2018 – 1,6%.

Inflacja w Polsce – wykres za lata 2018-2022

Czy inflacja w Polsce w 2023 roku będzie nadal rosła? Prognozy dla inflacji w Polsce

Wielu Polaków zaniepokojonych rosnącymi cenami produktów i usług oraz coraz wyższymi ratami kredytów zastanawia się, kiedy inflacja wyhamuje. Jaka będzie prognozowana inflacja w 2023 roku? Niestety obecnie nie można z całą pewnością powiedzieć, kiedy zacznie spadać. Rząd podejmuje różne działania, które mają na celu wyhamowanie wzrostu cen i ustabilizowanie gospodarki, jednak realna inflacja nadal jest bardzo wysoka.

Obecnie utrzymuje się na poziomie inflacji galopującej, co ma duży wpływ na gospodarkę oraz sytuację Polaków. Według GUS inflacja roczna w 2023 będzie nadal utrzymywać się na podobnym poziomie co obecnie.

Z kolei Komisja Europejska prognozuje, że pod koniec roku inflacja w Polsce spadnie do 7,3 proc. Międzynarodowy Fundusz Walutowy prognozuje spadek inflacji w Polsce do 7,2 proc. na koniec 2023 roku, do 5 proc. na koniec 2024 roku, a do 3,5 proc. na koniec 2025 roku.

Najnowsza projekcja Departamentu Analiz Ekonomicznych Narodowego Banku Polskiego wskazuje, że inflacja w Polsce z 50-procentowym prawdopodobieństwem ukształtuje się w 2023 roku w przedziale 10,2-13,5 proc., a w 2024 roku w przedziale 3,9-7,5 proc. Dopiero w 2025 roku będzie to przedział od 2 do 5 proc.

Komunikat NBP obejmuje ocenę Rady Polityki Pieniężnej w kontekście dalszych zmian poziomu inflacji. Rada ocenia, że:

dokonane wcześniej silne zacieśnienie polityki pieniężnej NBP będzie prowadzić do obniżania się inflacji w Polsce w kierunku celu inflacyjnego NBP. Jednocześnie ze względu na skalę i trwałość oddziaływania wcześniejszych szoków, które pozostają poza wpływem krajowej polityki pieniężnej, powrót inflacji do celu inflacyjnego NBP będzie następował stopniowo

W podobnym, a nawet bardziej optymistycznym tonie wypowiadają się także inni eksperci: „W lutym mieliśmy szczyt inflacji; w tej chwili przechodzimy do dezinflacji. Inflacja na koniec tego roku zapewne osiągnie koło 7 proc.” – ocenił prezes Polskiego Funduszu Rozwoju Paweł Borys.

Podczas konferencji prasowej 21 marca 2023 roku premier Mateusz Morawiecki powiedział:

Ja wierzę, że już za miesiąc, za dwa zobaczymy pierwsze odczyty spadającej inflacji, że spadać będą również ceny surowców energetycznych na świecie, a to będzie oznaczało poprawę sytuacji gospodarczej, większy popyt na pracę, wyższe wynagrodzenia Polaków.

Nie stać Cię na spłatę kredytu? Przekonaj się czy warto zdecydować się na restrukturyzację kredytu. Kliknij! >>

Ile wynosi inflacja w 2023 roku za granicą?

Polska nie jest osamotniona w walce z inflacją. Inne państwa w Europie również zmagają się z kryzysem. Rosnące ceny paraliżują gospodarkę i wywołują niepokój obywateli. Sprawdźmy, jak wygląda inflacja na świecie – poniżej prezentujemy zestawienie.

• Inflacja w Niemczech – inflacja w strefie euro jest wyższa niż w latach ubiegłych, jednak nie przekracza 10 proc. Obecnie w Niemczech wynosi 8,7 proc.
• Inflacja w Wielkiej Brytanii – Narodowe Biuro Statystyczne podaje, że w lutym 2023 roku ceny na Wyspach Brytyjskich nie zaczęły spadać, ale rosnąć. Inflacja wzrosła do poziomu 10,4 proc. rok do roku.
• Inflacja we Włoszech – w styczniu 2023 roku inflacja wynosiła 10,7 proc.
• Inflacja w Łotwie – Eurostat podał, że w lutym 2023 inflacja wynosiła ponad 10 proc.
• Inflacja w Czechach – inflacja na poziomie 18,4 proc.
• Inflacja w Rosji – zbrojna napaść Rosji na Ukrainę oraz nałożone na Kreml sankcje powodują wzrost inflacji. W 2022 roku wskaźnik inflacji w Rosji wzrósł do niemal 14 proc.
• Inflacja w Turcji – według oficjalnych danych inflacja w Turcji osiągnęła w październiku 2022 roku poziom 85 proc. W styczniu 2023 roku 57,7 proc., a w lutym 55,2 proc. Wskaźniki inflacyjne wyraźnie maleją pomimo ciągłego obniżania poziomu stóp procentowych. Tymczasem jednak tureckie centrum badań nad inflacją ENA Group podaje, że prawdziwa inflacja w Turcji w styczniu 2023 roku wyniosła 126,91 proc. Wszystko z powodu wysokich cen żywności i transportu.
• Inflacja w Argentynie – w ciągu ostatnich 12 miesięcy kraj ten miał inflację rzędu 102,5 proc.
• Inflacja w Hiszpanii – w lutym 2023 roku oficjalne statystyki podawały, że inflacja na Półwyspie Iberyjskim wynosi 6,0 proc. Jest to jednak jeden z najwyższych poziomów wzrostu cen w Hiszpanii od kilku dekad.
• Inflacja w Ukrainie – dręczony wojną kraj musi mierzyć się z wysoką inflacją. Średnioroczna inflacja CPI w Ukrainie na koniec 2022 roku wyniosła 26,6 proc. To i tak mniej, niż przewidywał bank centralny Ukrainy, oczekiwał on bowiem inflacji na poziomie 30 proc.
• Inflacja w USA – zgodnie z danymi Biura Statystyki Pracy w styczniu 2023 roku inflacja w Stanach Zjednoczonych wynosiła 6,4 proc. W grudniu 2022 roku wynosiła 6,5 proc., w listopadzie 7,1 proc., a w październiku 7,7 proc.
• Inflacja na Węgrzech – w ciągu ostatniego roku (2022) żywność na Węgrzech zdrożała średnio o ponad 40 proc. Eurostat podaje, że inflacja na Węgrzech w lutym 2023 roku wynosiła 25,4 proc. Co ciekawe, to pierwszy nieznaczny spadek od 1,5 roku. Inflacja na Węgrzech ma najwyższy poziom wśród europejskich krajów, głównie z uwagi na rekordową podwyżkę cen paliw.

Czym różni się inflacja od deflacji?

Jak wiemy, inflacja oznacza spadek wartości pieniądza, co wiąże się ze wzrostem cen towarów i usług i wywołuje niemałe skutki dla gospodarki. Inflacja to jednak niejedyny wskaźnik, jaki trzeba brać pod uwagę, analizując sytuację ekonomiczną naszego kraju. Ważnym pojęciem jest również deflacja, funkcjonująca jako spadek poziomu cen w gospodarce z jednoczesnym wzrostem siły nabywczej pieniądza.

To może Cię zainteresować: Czy warto teraz spłacić lub nadpłacić kredyt hipoteczny?

Deflacja to zatem nic innego jak ujemna inflacja. Czy to niebezpieczne zjawisko? Zarówno inflacja, jak i deflacja mogą mieć negatywny wpływ na gospodarkę. Zwiększanie siły nabywczej pieniądza i spadek cen mogą doprowadzić do tego, że firmom nie będzie się opłacała produkcja. Za tym mogą iść zwolnienia pracowników i zwiększenie poziomu bezrobocia. Na szczęście deflacja to rzadkie zjawisko.

Źródła: 

https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ceny-handel/wskazniki-cen/wskazniki-cen-towarow-i-uslug-konsumpcyjnych-pot-inflacja

https://pl.wikipedia.org/wiki/Inflacja

https://www.bnpparibas.pl/blog/co-to-jest-inflacja-i-jak-wplywa-na-zycie-przecietnego-kowalskiego