Zgodnie z zapowiedziami premiera Mateusza Morawieckiego, od 1 stycznia 2023 roku zostanie narzucony obowiązek posługiwania się innymi stawkami referencyjnymi. Likwidacja WIBOR® to efekt chęci wprowadzenia transparentnej stawki pochodzącej z rynku międzynarodowego depozytów overnight. Zdaniem Prezesa Rady Ministrów, będzie ona korzystniejsza dla wszystkich kredytobiorców spłacających wysokie raty kredytów hipotecznych. Czy jednak ma szansę na stałe wejść do umów kredytowych?
Czym jest stawka POLONIA?
W ostatnich roku można było wiele słyszeć o likwidacji WIBOR® oraz możliwości wprowadzenia nowej stawki referencyjnej POLONIA. Wszystkie informacje z tym związane, dotyczą programu pomocowego przygotowanego przez rząd dla polskich kredytobiorców. Wiadomo już, że WIBOR® zostanie zastąpiony stawką WIRD, warto jednak dowiedzieć się czegoś więcej o stawce POLONIA.
Wśród propozycji znalazły się również wakacje kredytowe oraz powstanie funduszu, który ma wzmocnić odporność całego sektora bankowego. Aby jednak odpowiedzieć sobie na pytanie, jakie jest zadanie stawki referencyjnej POLONIA i czy faktycznie może okazać się korzystniejsza dla osób spłacających wielotysięczne zobowiązania, warto na początku sprawdzić co to jest stawka POLONIA i w jaki sposób jest obliczana.
Stawka POLONIA, co to? Stawka referencyjna POLONIA (ang. POLish OverNight Index Average) istnieje już od 2005 roku i przedstawia średnią ważoną operacji przeprowadzanych na pieniężnym rynku międzybankowym o terminie overnight, czyli na jeden dzień. Środki, złożone na lokacie O/N (overnight) zostają zwykle zamrożone w godzinach popołudniowych w dniu przyjęcia depozytu i uwolnione kolejnego dnia w godzinach porannych. Zadaniem stawki POLONIA jest więc realne odzwierciedlenie wahań kosztu pieniądza, czyli ceny depozytów o terminie O/N.
Kto i na jakiej podstawie ustala wartość stawki POLONIA?
Stawka POLONIA obliczana jest na podstawie średniej oprocentowania niezabezpieczonych depozytów międzybankowych zawartych na termin O/N w danym dniu roboczym do godziny 16:30. Następnie uczestnicy Fixingu Stawki Referencyjnej przesyłają zestawienia transakcji do NBP. Stawka POLONIA zostaje obliczona i opublikowana w tym samym dniu roboczym, około godz. 17.
O tym, na czym polega Fixing stawki POLONIA i na jakich zasadach się odbywa, mówi regulamin umieszczony na stronie internetowej NBP. POLONIA obliczana jest przez Narodowy Bank Polski zgodnie z zasadami określonymi w tym dokumencie.
Aktualna wartość stawki referencyjnej POLONIA
Wiemy, już, o której godzinie NBP publikuje wysokość stawki POLONIA. Na stronie internetowej Narodowego Banku Polskiego oprócz aktualnego wskaźnika, widnieją również wyliczenia z ostatnich 6 dni roboczych. Ile teraz wynosi stawka O/N POLONIA?
W dniu 5 maja 2022 roku opublikowano informację, że wartość obrotów wyniosła 700 mln złotych, a notowania stawki POLONIA wynosiły 4,46%. To zauważalnie mniej niż dzień wcześniej, kiedy stawka wynosiła 4,57%. Chcąc porównać dane z wcześniejszego okresu, wystarczy pobrać plik z danymi archiwalnymi czy wykresami stawki POLONIA.
Czy stawka POLONIA spełnia wymagania wskaźnika referencyjnego?
Komisja Nadzoru Finansowego podczas prezentacji w czerwcu 2019 roku podała, że stawka referencyjna POLONIA nie spełnia legalnych wymagań stawianych przez BMR. Po spełnieniu kilku warunków ma ona szansę dostosować się do wymagań unijnego rozporządzenia.
Czy stawka POLONIA zastąpi WIBOR?
Waldemar Buda, minister rozwoju i technologii, stwierdził, że stawka WIBOR® zostanie zastąpiona „bardziej przejrzystą i sprawiedliwą stawką referencyjną”, co z kolei ma przełożyć się na „realne obniżenie oprocentowania zbliżone do poziomu stawki referencyjnej POLONIA”. Czy to oznacza, że zastąpi ona WIBOR® w 2023 roku? Przez kilka miesięcy taka ewentualność była brana pod uwagę, dziś wiemy już, że WIBOR® zostanie zastąpiony wskaźnikiem WIRD.
Stawka POLONIA a WIBOR®. Rząd po zapowiedziach likwidacji stawki WIBOR® przerzucił odpowiedzialność na banki, które do końca wakacji miały wybrać wskaźnik, którym będą posługiwać się w przyszłym roku. Gdyby instytucje finansowe nie doszły do porozumienia, rząd arbitralnie wybierałby nowy wskaźnik. Zdaniem Waldemara Budy, mogła to być właśnie stawka POLONIA, która okazałaby się korzystna zwłaszcza dla klientów banków.
Jeśli instytucje finansowe postanowią wziąć sprawy w swoje ręce i samodzielnie znaleźć rozwiązanie tej sytuacji, może sprawdzić się nieco inny scenariusz, zakładający, że alternatywą będzie Wskaźnik Kosztu Finansowania, który z kolei obliczany jest na podstawie rzeczywistych transakcji depozytów terminowych zawieranych z klientami.
Czy wprowadzenie stawki POLONIA byłoby korzystne dla kredytobiorców?
Aktualnie, stawka POLONIA jest zauważalnie niższa niż WIBOR 3M czy 6M, na którym opierają się banki. To sprawia, że kredytodawca spłacający kredyt w wysokości 300 tys. złotych, z okresem spłaty wynoszącym 25 lat mógłby zmniejszyć ratę o kilkaset złotych miesięcznie. Co więcej, dla dłużników zdecydowanie korzystna jest zmiana sposobu wyliczania oprocentowania zobowiązań. Nowy sposób ma stać się nieco bardziej zrozumiały, dla samych zainteresowanych.
Warto pamiętać jednak o tym, że to banki mają za zadanie opracować nowy standard. Trudno wymagać od nich, że wybiorą ten, który nie będzie spełniał ich oczekiwań. Skoro więc POLONIA jest mniej korzystna dla kredytodawców niż WIBOR® to szanse na to, że to ona zostanie wybrana, są niewielkie.
Nie przegap: O ile wzrosły raty kredytów hipotecznych? Jak poradzić sobie z wyższą ratą kredytu na mieszkanie?
Źródła:
https://www.nbp.pl/home.aspx?c=/ascx/StawkaPolonia.ascx
https://www.infor.pl/slownik/biznes/689399,Stawka-referencyjna-Polonia.html
