Jeszcze do niedawna WIBOR był jedynym wskaźnikiem służącym do określania oprocentowania kredytów udzielanych w złotówkach. Na fali podwyżek stóp procentowych oraz rosnących rat kredytów hipotecznych zdecydowano jednak o wprowadzeniu nowego sposobu obliczania odsetek od zobowiązań – takiego, który będzie lepiej odzwierciedlał rzeczywiste koszty kredytów i korzystnie wpływał na wysokość miesięcznych należności, jakie ponoszą klienci banków.
WIRON (Warsaw Interest Rate Overnight) już wprowadziły niektóre polskie instytucje, a w 2025 roku ma on całkowicie zastąpić WIBOR.
Co to jest WIBOR(R)? Definicja
Do ustalania wysokości oprocentowania kredytów i pożyczek wykorzystywane mogą być różne stopy referencyjne. W przypadku zobowiązań udzielanych w złotówkach stosowana jest stawka WIBOR(R). Co to znaczy?
WIBOR(R) to skrót od Warsaw Interbank Offered Rate, inaczej wysokość oprocentowania kredytów oraz pożyczek udzielanych na rynku międzybankowym w Polsce. Możesz spotkać się również z informacją, że stawka WIBOR(R) jest stopą rynkową kredytów i pożyczek. Według ustalonej stopy WIBOR(R) instytucje bankowe udzielają finansowania innym bankom.
Stawka referencyjna WIBOR(R) ma ogromne znaczenie przy ustalaniu wysokości oprocentowania kredytów hipotecznych, a także kredytów gotówkowych – ma wpływ bowiem na ustalenie kosztów zobowiązań bankowych. Najczęściej oprocentowanie kredytów składa się z marży bankowej i wybranej stopy WIBOR(R), np. WIBOR(R) 1M, WIBOR(R) 3M czy WIBOR(R) 6M. Także przy określaniu wysokości rat leasingu z oprocentowaniem zmiennym, wartości obligacji skarbowych i korporacyjnych, brana jest pod uwagę stawka WIBOR(R).
Wskaźnik WIBOR(R) jest średnią arytmetyczną wielkości oprocentowania w największych bankach w ujęciu rocznym. Przy jej ustalaniu odrzucane są wartości skrajne – największe i najmniejsze.
Kto i jak ustala stawki WIBOR(R)?
Procesem, w którym ustalana jest wysokość WIBOR(R), jest fixing. Kto ustala WIBOR(R)? Do fixingu przystępuje maksymalnie 16 największych banków w Polsce, a jego organizatorem do 29 czerwca 2017 roku było Stowarzyszenie Rynków Finansowych ACI Polska (dawniej Forex Polska). Od 30 czerwca 2017 roku nowym administratorem stawki WIBOR(R) oraz WIBID jest GPW Benchmark S.A.
Merytoryczny nadzór nad opracowaniem Stawek Referencyjnych sprawuje Komitet Nadzorczy GPW Benchmark S.A. Ważną rolę w nim odgrywa agent kalkulacyjny, tj. firma biorąca odpowiedzialność za rozpowszechnianie informacji o wysokości WIBOR-u. Istnieje jeszcze Rada, a właściwie Rada ds. Stawek Referencyjnych WIBID i WIBOR(R).
Instytucje ustalające WIBOR(R) – w każdy dzień roboczy w ramach fixingu o godzinie 11 – wskazują proponowane stawki oprocentowania kredytów na rynku międzybankowym, po jakich są one skłonne w konkretnym dniu udzielić pożyczki innym bankom. Inaczej jest jedynie w przypadku stawek WIBOR(R) ON i tommorow/next, które ustala się o godzinie 17:00. Do fixingu powinno przystąpić co najmniej 10 z 16 uprawnionych banków.
W kolejnym kroku wyliczana jest wartość średniej arytmetycznej ze wszystkich złożonych ofert bankowych, ale po odrzuceniu skrajnych wartości – zwykle dwóch najwyższych i dwóch najniższych. Jeśli jednak do fixingu przystąpi jedynie 8-9 instytucji, to przy wyliczaniu stopy referencyjnej WIBOR(R) agent kalkulacyjny odrzuci tylko najwyższą i najniższą stawkę. Z kolei przy udziale w fixingu tylko 6-7 banków agent nie będzie odrzucał jakiejkolwiek stawki przedstawionej przez te instytucje.
Warto wiedzieć też, na jakiej podstawie banki przedstawiają swoje propozycje wysokości WIBOR-u. Od czego zależy WIBOR(R)? Od kilku ważnych czynników, takich jak aktualny poziom inflacji w kraju czy bieżąca wysokość stóp procentowych określana przez Radę Polityki Pieniężnej. WIBOR(R) zależy też od wysokości Produktu Krajowego Brutto (PKB), podaży pieniądza w gospodarce czy jej cyklu koniunkturalnego.
Sprawdź koniecznie: Co wpływa na stopy procentowe i jaki to ma wpływ dla kredytobiorców?
WIBOR(R) – aktualne stawki
WIBOR(R) zawsze ustalany jest na okresy dla kredytów, jakich udzielają sobie poszczególne banki na rynku międzybankowym. Można w związku z tym wyróżnić stawki:
- WIBOR(R) 1M – stawka referencyjna dla jednego miesiąca;
- WIBOR(R) 3M – stawka referencyjna dla jednego kwartału, tj. 3 miesięcy;
- WIBOR(R) 6M – stawka referencyjna dla półrocza;
- WIBOR(R) 1Y – stawka referencyjna dla jednego roku;
- WIBOR(R) ON (overnight) – stawka referencyjna na jeden dzień;
- WIBOR(R) TN (tommorow/next) – stawka referencyjna na jeden dzień, obliczana począwszy od następnego dnia.
Aktualny WIBOR(R) jest wyraźnie wyższy od tego, który obserwowany był przed rokiem. Wzrósł z uwagi na serię decyzji RPP o podniesieniu stawek głównych stóp procentowych w Polsce. Miało to natychmiastowe przełożenie na wysokość WIBOR-u.
Obecnie za nami pierwszy spadek wysokości stóp procentowych po niedawnej serii podwyżek. 6 września 2023 r. Rada Polityki Pieniężnej zdecydowała o obniżeniu stóp o 75 punktów bazowych, przez co obecnie stopa referencyjna NBP wynosi 6,00 procent.
WIBOR(R) 3M
Jedną z najczęściej wykorzystywanych stawek przy ustalaniu oprocentowania kredytów i pożyczek w polskich bankach jest stawka WIBOR(R) 3M, czyli WIBOR(R) 3-miesięczny. Od tego, ile wynosi aktualny WIBOR(R) 3M, zależy najczęściej wysokość oprocentowania zdecydowanej większości kredytów hipotecznych.
Aktualna stawka WIBOR(R) 3M, zgodnie z notowaniem z 1 maj2025 r., wynosi 5,48 % proc.
Oprocentowanie dla kredytów hipotecznych ustalają według stawki WIBOR(R) 3M takie banki, jak:
- Alior Bank,
- Bank Millennium,
- Bank Pocztowy,
- BNP Paribas,
- City Handlowy,
- Credit Agricole,
- mBank,
- Santander Bank Polska.
WIBOR(R) 6M
O ile WIBOR(R) 3M jest stawką 3-miesięczną, o tyle sześciomiesięczny okres obejmuje WIBOR(R) 6M. PKO BP i ING Bank Śląski oraz Bank Pekao i BOŚ Bank wykorzystują wskaźnik WIBOR(R) 6M do ustalania wysokości oprocentowania kredytów hipotecznych.
Stawkę WIBOR(R) 6M należy interpretować jako koszt 6-miesięcznej pożyczki udzielanej na rynku międzybankowym. Im dłuższy jest ten okres, tym zwykle wyższa jest stopa WIBOR(R). Kredytobiorcy, którzy spłacają kredyty hipoteczne oprocentowane według stawki WIBOR(R), mogą mieć pewność, że przez pół roku raty kredytu nie zostaną zmienione.
WIBOR(R) 6M 1 maj2025 r. r. wynosi 5,13 %%.
WIBOR(R) 1M
Stawka WIBOR(R) 1M oznacza, że jest to WIBOR(R) na 1 miesiąc, czyli koszt miesięcznej pożyczki udzielanej na rynku międzybankowym. W razie zastosowania takiej stawki referencyjnej do wyliczania oprocentowania kredytów i pożyczek klient musi liczyć się z częstą zmianą oprocentowania swoich zobowiązań.
Bardzo rzadko WIBOR(R) 1M stosowany jest w praktyce kredytowania bankowego. Warto przy tym podkreślić, że WIBOR(R) 1M jest najbliższy aktualnie obowiązującym na rynku stopom procentowym. Wszelkie zmiany dokonywane przez RPP w polityce pieniężnej Rzeczypospolitej Polskiej znajdują niemal od razu odzwierciedlenie w wysokości wskaźnika WIBOR(R) 1M.
Notowanie wskaźnika WIBOR(R)1M z dnia 1 maj2025 r. wynosi 5,64 %%.
WIBOR(R) 12M
Miesięczny WIBOR(R) 1M stoi w opozycji do stawki WIBOR(R) 12M, dwunastomiesięcznej, określanej niejednokrotnie jako WIBOR(R) 1Y. Analogicznie do wcześniej opisywanych stawek referencyjnych w tym przypadku mamy do czynienia ze stawką oprocentowania właściwą dla pożyczek 12-miesięcznych na rynku międzybankowym.
Jeśli bank stosuje stawkę WIBOR(R) 12M, to klient może mieć pewność, że przez kolejne 12 miesięcy, czyli okrągły rok, nie dojdzie do zmiany oprocentowania kredytu czy pożyczki.
Jaki jest WIBOR na dziś? Na dzień 1 maj2025 r. WIBOR(R) 12M wynosi 4,92 %%.
To może Cię zainteresować: Kredyt hipoteczny bez wkładu własnego - sprawdź, jak otrzymać kredyt na mieszkanie bez wkładu własnego!
Wzrost stawki WIBOR(R) w 2022
Podwyżki stóp procentowych w Polsce rozpoczęły się jesienią 2021 roku i trwały przez kilkanaście miesięcy, windując raty kredytów do rekordowych poziomów. Wcześniej Rada Polityki Pieniężnej sukcesywnie obniżała stopy procentowe, tym samym zachęcając kredytobiorców do zaciągania zobowiązań.
Trudna sytuacja ekonomiczna, w jakiej nasz kraj znalazł się w czasie pandemii COVID-19 oraz wysoka inflacja spowodowały, że w październiku 2021 r. RPP podjęła decyzję o podniesieniu poziomu stóp z 0,1% do 0,5%.
Ostatnia z serii podwyżek miała miejsce we wrześniu 2022 r., kiedy stopy referencyjne osiągnęły wartość 6,75%. Warto przy tym zauważyć, że w połowie 2022 r. odnotowano pierwsze spadki wskaźników WIBOR 3M i 6M – o 7,00 i 7,30%, pomimo jednoczesnego wzrostu stóp procentowych.
WIBOR(R) – prognozy na 2025 rok
Czy WIBOR spadnie w 2024? Wszystko wskazuje na to, że stawki w kolejnych miesiącach będą jeszcze niższe. Sam prezes NBP Adam Glapiński roztacza przed kredytobiorcami bardzo optymistyczny scenariusz – przewiduje, że WIBOR będzie spadać, co pozwoli wielu klientom banków odetchnąć z ulgą.
W 2025 roku WIBOR zostanie zastąpiony nowym wskaźnikiem – WIRON. Niepokojący może wydawać się fakt, że obecnie, po obniżeniu stóp o 75 punktów bazowych, wskaźnik WIBOR jest niższy niż WIRON. Premier Mateusz Morawiecki przekonywał, że będzie odwrotnie – nowa stawka miała chronić kredytobiorców przed zbyt wysokimi ratami kredytów.
Jak stawka WIBOR(R) wpływa na koszt kredytu hipotecznego?
Należy podkreślić, że istnieje ścisły związek pomiędzy WIBOR-em a kredytem hipotecznym. Wskaźnik ten uwzględnia przewidywaną wysokość stóp procentowych.
Warto jednak wiedzieć, że zmiana WIBOR-u nie od razu zmieni wysokość raty kredytu. Wielu kredytobiorców zastanawia się, dlaczego WIBOR(R) spada, a rata nie. Dzieje się tak, ponieważ musi minąć założony czas odpowiadający wybranej stawce WIBOR(R). Zwykle to 3 lub 6 miesięcy.
W 2022 roku, kiedy stopy procentowe były podwyższane, a wskaźnik WIBOR również odnotowywał wzrosty, raty kredytów były rekordowo wysokie. Wielu kredytobiorców otrzymywało harmonogramy uwzględniając nawet 100% wzrost rat w stosunku do stanu sprzed jesieni 2021 roku. Obecnie mamy odwrotną tendencję – zauważamy stopniowy spadek stawek WIBOR i obniżanie się rat.
Warto sprawdzić: Jak obliczyć koszt kredytu - co składa się na koszt kredytu?
Jak obliczyć odsetki kredytu, znając stawki WIBOR(R)?
Czy znając stawkę WIBOR(R), według której ustalana będzie wysokość oprocentowania kredytu hipotecznego, łącznie z marżą bankową, można obliczyć wysokość odsetek kredytowych? Okazuje się, że jak najbardziej. Sprawdź, jak obliczyć odsetki wg WIBOR(R). Najczęściej stosowany jest przy tym 3-miesięczny WIBOR(R).
Kalkulator odsetkowy pozwala obliczyć odsetki na podstawie stopy bazowej WIBOR(R) w odpowiednim okresie oraz wysokości marży bankowej, czyli po prostu wynagrodzenia banku z tytułu udzielenia klientowi kredytu. Stawka referencyjna i marża sumują się ze sobą, a w celu obliczenia odsetek trzeba pomnożyć kwotę zaciągniętego zobowiązania czy też kwotę pozostałego do spłaty kapitału kredytu przez wyliczoną w ten sposób stopę procentową. Później wystarczy podzielić otrzymany wynik przez 12 miesięcy w roku.
Jak inflacja wpływa na stawki WIBOR(R)?
Inflacja, czyli wzrost ogólnego poziomu cen dóbr i usług konsumpcyjnych, wpływa na wysokość stawki WIBOR(R). Jeśli jest wysoka, to powoduje, że wartość pieniądza maleje w czasie, a to z kolei skutkuje potrzebą podwyższenia głównych stóp procentowych w kraju. Decyzja RPP w kwestii wysokości stóp sprawia, że stawka WIBOR(R) zmienia się.
W styczniu 2024 roku wskaźnik inflacji w Polsce wyniósł 4,3% w ujęciu rocznym – takie dane podał Główny Urząd Statystyczny. To spadek w porównaniu z grudniem, kiedy poziom inflacji wynosił 6,2%.
Jak wskazują analitycy Narodowego Banku Polskiego, podnoszenie stóp procentowych (a co za tym idzie podwyżka WIBOR-u) ma służyć walce z inflacją.
WIBOR(R) 3M czy WIBOR(R) 6M a kredyt hipoteczny – co wybrać?
Jaki WIBOR(R) przy kredycie hipotecznym będzie dla kredytobiorcy korzystniejszy? Czy lepiej wybrać kredyt hipoteczny z WIBOR(R) 3M czy 6M?
WIBOR(R) 3M zmienia się co trzy miesiące, a 6M co 6 miesięcy. Dla kredytobiorcy teoretycznie lepszym rozwiązaniem może być WIBOR(R) 6M, bo daje pewność, że wysokość rat nie ulegnie zmianie przez pół roku, licząc od dnia zmiany stopy bazowej. Sprawdza się to jednak tylko w przypadku rosnących stóp procentowych, gdy takie podwyżki są prognozowane. W przeciwnym wypadku trzeba będzie poczekać również pół roku na obniżenie stawki referencyjnej WIBOR(R), aby rata się zmniejszyła.
Warto wiedzieć: Wcześniejsza spłata kredytu - hipotecznego, gotówkowego. Kalkulator
WIBOR(R) a SARON i EURIBOR – różnice
WIBOR(R) nie jest jedyną stawką referencyjną wykorzystywaną przez banki dla ustalania wysokości oprocentowania kredytów i pożyczek. Znajduje ona zastosowanie w przypadku kredytów udzielanych w polskich złotych. Inaczej jest jednak w przypadku kredytów w walutach obcych, kiedy zastosowanie znajdują m.in. wskaźniki SARON, który zastąpił LIBOR i EURIBOR. LIBOR to London Interbank Offered Rate, czyli podstawowy wskaźnik stosowany przy przeprowadzaniu różnych transakcji międzynarodowych do końca 2021. Podobnie jak WIBOR(R), LIBOR również ustalany był fixingu, a jego wyliczaniem zajmowało się Brytyjskie Stowarzyszenie Bankierów. W 2022 roku LIBOR został zamieniony stawką SARON, czyli nową stopą używaną przez Szwajcarski Bank Narodowy.
SARON zastąpił LIBOR, a WIBOR(R) nadal będzie funkcjonował w niezmienionym trybie. Będzie wykorzystywany jako wskaźnik globalny. Z kolei EURIBOR funkcjonuje w strefie euro, czyli w Eurolandzie i ma wpływ na wysokość oprocentowania kredytów udzielanych w walucie europejskiej. EURIBOR jest skrótem od Euro Interbank Offered Rate.
Kliknij i sprawdź: Kredyt indeksowany a denominowany - różnice i podobieństwa kredytów walutowych
