Zmiana stóp procentowych - kiedy, dlaczego i co to oznacza?

Uważasz, że jeśli nie posiadasz kredytu, to zmiany stóp procentowych nie powinny Cię interesować? Nic bardziej mylnego. Okazuje się, że wysokość stóp procentowych i ich zmiana znacznie wpływa na całą gospodarkę, a więc i budżet każdego z nas. Dowiedz się więcej o zmianach stóp procentowych, zweryfikuj rolę Rady Polityki Pieniężnej. Sprawdź, kiedy opłaca się zaciągnąć kredyt albo inwestować własne oszczędności.

Rola Rady Polityki Pieniężnej

To właśnie Rada Polityki Pieniężnej (RPP) jest odpowiedzialna za zmiany stóp procentowych. Zanim jednak wprowadzimy czytelnika w tajniki tego wskaźnika, warto przedstawić najpierw krótką definicję. Stopa procentowa to nic innego, jak koszt kapitału. To cena, jaką trzeba zapłacić za pożyczenie środków pieniężnych. Dla pożyczkodawcy jest to zaś czysty zysk, który otrzymuje w zamian za "zamrożenie" kapitału na pewien czas. To właśnie dlatego w ramach zmian stóp procentowych nie możemy rozstrzygać jedynie opłacalności samych kredytów bankowych. Ważne są również instrumenty inwestycyjne, bo przecież nasze oszczędności mają być korzystnie pomnażane.

Wiadomo na pewno, że im niższa jest stopa procentowa, tym bardziej opłacalne kredyty bankowe, natomiast inwestycje już niekoniecznie.

Co ważne, pracę banków nadzoruje Narodowy Bank Polski, natomiast wszelkie zmiany stóp procentowych ustala Rada Polityki Pieniężnej. Do jej zadań zalicza się ustalenie stóp procentowych:

- stopy referencyjnej,

- stopy lombardowej,

- stopy depozytowej,

- stopy redyskontowej weksli.

Zmiana stóp procentowych a gospodarka

Zanim szczegółowo opiszemy wpływ zmian stóp procentowych na oferty kredytowe czy inwestowanie, należy podkreślić, że te mają też znaczenie dla codziennego funkcjonowania każdego Polaka. Trzeba wiedzieć, że zmiany stóp procentowych wpływają na inflację, co z kolei przekłada się realnie na wahania cen każdego produktu, jaki nabywamy podczas zwykłych zakupów. Niska stopa procentowa utrzymująca się przez dłuższy czas to walor dla kredytobiorcy, ale niestety już nie dla przeciętnego konsumenta. Oznacza to, że ceny na rynku produktów i usług w każdej branży zwyczajnie rosną.

Kolejny przykład sytuacji polskiej gospodarki można podać, patrząc na popularność kredytów hipotecznych. Niska stopa procentowa rzeczywiście zachęca do zaciągania kredytu na mieszkanie. Zwiększony popyt na nieruchomości doprowadza zaś do rozwoju tego sektora rynku. I nie byłoby oczywiście w tym nic złego, gdyby nie fakt, że duży popyt oznacza wzrost cen za mieszkanie, bo przecież to i tak zostanie sprzedane.

Zmiana stóp procentowych a opłacalność kredytu

Temat kredytów w zakresie stóp procentowych warto nieco rozwinąć. To właśnie oprocentowanie jest przecież najważniejszym czynnikiem, jaki biorą pod uwagę kredytobiorcy. Rzeczywiście, niska stopa procentowa zachęca do zaciągania zobowiązań kredytowych. Mowa tu o wszystkich produktach bankowych w ramach udzielanego wsparcia finansowego. Niska stopa procentowa ma znaczenie nie tylko w przypadku kredytu hipotecznego, który opisaliśmy powyżej, ale tez kredytów na dowolny cel czy też kredytów celowych, w tym kredytu na samochód czy remont mieszkania.

O czym musi wiedzieć kredytobiorca? Chociaż banki oferuje oprocentowanie stałe, to jednak koszty kredytowe mogą wzrastać i to nie tylko w przypadku zobowiązań w walucie innej niż polski złoty. W sytuacji zmiany stopy procentowej, comiesięczna rata ulegnie zmniejszeniu bądź podwyższeniu. W tym zakresie instytucje bankowe prowadzą indywidualne ustalenia. Mogą rozliczać oprocentowanie miesięcznie, co kwartał, co sześć miesięcy.

Zmiana stóp procentowych a inne produkty bankowe

Komu opłaca się niska stopa procentowa? Zapewne klientom instytucji bankowych, którzy oprócz zobowiązań kredytowych posiadają również kredyt albo linię kredytową, tzw. kredyt odnawialny. W tym przypadku oprocentowanie będzie niskie albo zmaleje z korzyścią dla nabywców tego rodzaju produktów. Finalnie oddadzą do banku mniej odsetek, a więc koszty nabycia takich zobowiązań będą niższe.

Zupełnie odwrotna sytuacja dotyczy inwestorów. Dla nich im stopa procentowa jest na wyższym poziomie, tym instrument inwestycyjny staje się bardziej opłacalny. Dotyczy to na przykład lokat terminowych czy kont oszczędnościowych. Im większe oprocentowanie oferuje bank, tym większy zarobek na takiej inwestycji osiągnie inwestor. Tak samo sytuacja wygląda przy inwestowaniu na giełdzie czy nabywając fundusze inwestycyjne.

Uwaga

Musisz wiedzieć, że oprocentowanie i związane z nim odsetki stanowią czysty zysk dla banków komercyjnych, które działają na terenie Polski. Oznacza to, że im niższą stopę procentową dyktuje Rada Polityki Pieniężnej, tym instytucje bankowe zarobią mniej. Kredytobiorca nie może mieć jednak dużych powodów do zadowolenia. Okazuje się, że kredytodawcy czy podmioty oferujące instrumenty inwestycyjne agresywne bądź bez ryzyka doskonale wiedzą, jak zarobić w inny sposób. To właśnie dlatego potencjalni kredytobiorcy muszą zdawać sobie sprawę z kosztów około kredytowych, takich jak prowizja za udzielenie kredytu czy konieczność nabywania innych, płatnych produktów (dodatkowe ubezpieczenie albo konto bankowe). Ta sama historia powtarza się w przypadku, kiedy klient chce nabyć lokatę czy założyć konto oszczędnościowe. Do lokaty wymagane jest płatne konto w tym samym banku, a samo konto oszczędnościowe nie musi być darmowe.

Wszystkie te przesłanki sprawiają, że decyzja o współpracy z bankiem bez względu na chęć nabycia produktu określonego typu, musi być podjęta racjonalnie. Pod uwagę nie należy brać więc jedynie wysokości comiesięcznych rat, zaciągając kredyt czy też możliwego zarobku w przypadku pomnażania oszczędności. Należy zweryfikować sytuację całego rynku bankowego oraz pozycję krajowej gospodarki. Ważne są też prognozy, bo przecież zobowiązania zaciągamy na co najmniej kilka lat.