Fuzja banków - czym jest i jak wpływa na kredytobiorców?

Według danych opublikowanych przez Komisję Nadzoru Finansowego końcem stycznia 2021 roku w Polsce działało 29 banków komercyjnych oraz 529 banków spółdzielczych. Większość z nich ma się dość dobrze, choć i w tym sektorze zdarzają się czasy lepsze i gorsze. Dla przykładu pod koniec stycznia 2021 roku 22 banki wykazały łączną stratę w wysokości 115 mln złotych, na którą wpływ miały wyniki przychodów odsetkowych. Wszystkie pozostałe banki za to wykazały zysk, który łącznie wyniósł 416,4 miliona złotych. Porównując wynik miesięczny w ostatnim miesiącu roku 2020 i pierwszym 2021 widać wyraźnie tendencję wzrostową.

Dla większości klientów banków sposób ich funkcjonowania nie ma większego znaczenia aż do momentu, gdy zdecydują się wziąć kredyt hipoteczny albo kredyt gotówkowy. Dopiero wtedy chcemy się coś więcej dowiedzieć o instytucji, z którą mamy związać się na najbliższe lata. Co to jest fuzja i co w razie czego oznacza dla Ciebie jako klienta banku?

Fuzja banków – czym jest? Definicja

Zacznijmy od wyjaśnienia, co to jest fuzja banków. Jest to pojęcie z dziedziny ekonomii oznaczające dobrowolne połączenie się przedsiębiorstw w jedno. Zjawisko to bardzo często występuje wśród banków, które łączą się, by zwiększyć swój udział w rynku. Fuzja prawna banków odbywać się może poprzez wchłonięcie jednego przedsiębiorstwa w strukturę drugiego, np. mniejszego banku przez większy albo stworzenie zupełnie nowego podmiotu z minimum dwóch prowadzących wcześniej działalność pod innymi markami.

W języku potocznym słowa fuzja i przejęcie często są używane zamiennie, choć w rzeczywistości to określenia dwóch zupełnie różnych rodzajów połączeń podmiotów. Fuzja banku a przejęcie – jaka jest różnica? Czym jest fuzja banków, a czym przejęcie? Główna różnica jest taka, że fuzja jest dobrowolna, a przejęcie może być wrogie, czyli bez zgody właścicieli przejmowanego podmiotu.

W ramach przejęcia przedsiębiorstwa kontrola nad firmą przeniesiona zostaje z jednej grupy inwestorów do drugiej, przy czym podmiotowość prawna przejmowanego przedsiębiorstwa zostaje zachowana. Ma to na celu uzyskanie strategicznych korzyści. Transakcja przejęcia może odbyć się poprzez włączenie jednej firmy do drugiej, w konsekwencji czego na rynku zostanie tylko jeden podmiot.

Fuzja banków – rodzaje fuzji

Na rynku praktykowane są trzy rodzaje fuzji. Są to:

• fuzja horyzontalna – to połączenie przedsiębiorstw działających w tej samej branży,
• fuzja wertykalna – to połączenie firm zajmujących się dotychczas różnymi etapami produkcji tego samego produktu,
• fuzja konglomeratowa – to połączenie przedsiębiorstw działających w różnych branżach.

W przypadku banków spotykamy się wyłącznie z fuzjami horyzontalnymi.

To może Cię zainteresować: Rodzaje kredytów - jakie są rodzaje kredytów bankowych?

Fuzja banków a banki w Polsce

Już niejednokrotnie mogliśmy obserwować fuzje banków w Polsce. Potwierdzają to również liczby – w 1997 roku w naszym kraju funkcjonowały 83 banki komercyjne, a dziś jest ich jedynie 29. Liczba instytucji zmniejszyła się m.in. z powodu fuzji i przejęć mniejszych banków przez większe.

W poniższej tabeli znajdziesz fuzje i przejęcia w bankach w Polsce z ostatnich 10 lat.

Najważniejsze fuzje banków w Polsce

Od lat 90. ubiegłego wieku do fuzji banków doszło kilkadziesiąt razy. Największa fuzja banków w Polsce, która miała miejsce stosunkowo niedawno, bo w 2019 roku, to była fuzja banku Millennium i dotyczyła połączenia Banku Millennium z Euro Bankiem. Ważnych fuzji, o których sporo się mówiło, było jednak więcej.

Jedną z bardziej istotnych była fuzja Alior Banku z BPH w 2016 roku. Zachowano jedynie kredyty hipoteczne i Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych. Zmiany w związku z fuzją Alior Banku odczuli przede wszystkim klienci indywidualni Banku BPH, gdyż oferta produktów i usług została ujednolicona, podobnie zresztą jak system informatyczny. Warto dodać, że jeszcze wcześniej, a dokładnie w 2008 roku była fuzja Banku BPH i Pekao i wtedy to została przejęta część BPH przez Pekao.

Warto też wspomnieć o fuzji mBanku w 2013 roku, kiedy to nastąpiło wchłonięcie BRE Bank i MultiBank do mBanku. Rok później nastąpiła fuzja Kredyt Banku i Banku Zachodniego.

Było też kilka fuzji Banku BGŻ. Pierwsza w 2014 roku z Rabobankiem Polska, wtedy BGŻ zachował nazwę, ale już przy fuzji w 2015 roku z BNP Paribas została ona zmieniona na BGŻ BNP Paribas. Dwa lata później BGŻ połączył się jeszcze z Sygma Bankiem. Z kolei w 2018 roku nastąpiła fuzja Banku Raiffeisen z BGŻ BNP Paribas, na skutek czego powstała jedna z największych grup bankowych w Polsce.

To ważne, sprawdź: Przeniesienie kredytu do innego banku - czy przeniesienie kredytu do innego banku się opłaca?

Fuzja banków – znaczenie dla instytucji finansowych

Najważniejszym celem fuzji jest poprawa efektywności operacyjnej banków. Ma ona za zadanie również doprowadzić do wzrostu wartości rynkowej instytucji w dłuższym okresie.

Fuzje banków pociągają za sobą zmiany, zarówno na rynku, jak i dla klientów. W wyniku fuzji następuje łączenie instytucji, zatem zmniejsza się konkurencyjność – w grze pozostają jedynie najsilniejsze podmioty. Połączone banki stają się stabilniejsze finansowo i umacniają swoją pozycję na rynku, co jest korzystne nie tylko dla nich samych, ale też dla całego sektora bankowego.

Fuzja banków – co oznacza dla klienta banku?

Zmiany wynikające z fuzji czekają również klientów banków. Warto podkreślić, że są one najczęściej dla nich bardzo korzystne. Przede wszystkim dzięki połączeniu zwiększa się dostęp do placówek i bankomatów. Poszerzona zostaje oferta, w której klienci mogą znaleźć nowe usługi i produkty. Niekiedy liczyć można też na obniżenie cen usług. Ponadto fuzja gwarantuje większe bezpieczeństwo korzystania z usług silniejszych podmiotów.

Fuzja banków a konto osobiste

Każdy przypadek jest inny, dlatego zmiany wynikające z fuzji banków mogą być różne i zależą od wewnętrznej polityki banku. Najczęściej jednak zmianie ulegają nazwy kont osobistych, zwykle w tym banku, który został wchłonięty przez ten drugi. Numery kont i kart płatniczych zostają takie same.

Nie zmieniają się też warunki korzystania z rachunków osobistych. Zdarza się też, że klienci tracą albo zyskują możliwość darmowej wypłaty pieniędzy z bankomatów Euronetu. Jeśli tracą, to niekiedy bank udostępnia sieć Planet Cash.

Fuzja banków a lokaty i konta oszczędnościowe

Jeśli mieliśmy otwarte jakieś lokaty, to skończą się w terminie, który został ustalony w momencie zawierania umowy z bankiem. Zmodyfikowana może zostać za to oferta nowych lokat. Mogą zniknąć dotychczasowe lokaty, a w ich miejsce pojawić się zupełnie nowe, na nowych warunkach. Czasem warunki lokat pozostają takie same, a zmieniają się jedynie nazwy.

Sytuacja wygląda identycznie w przypadku kont oszczędnościowych. Wszystkie konta, które zostały otworzone przed fuzją, po fuzji nadal trwają bez zmian warunków na gorsze.

Fuzja banków – czy bank ma obowiązek poinformować Cię o fuzji?

Banki mają obowiązek poinformować wszystkich swoich klientów o fuzji. Prowadzi ona bowiem do zmiany nazwy usługodawcy, ale też adresów oddziałów czy systemu bankowości elektronicznej, czego wszyscy konsumenci muszą być świadomi. Poza tym poinformowanie o fuzji musi odbyć się choćby ze względów wyłącznie etycznych.

Fuzja banków dla kredytobiorców – o czym musisz wiedzieć?

Gdy jest się kredytobiorcą, w przypadku fuzji duże znaczenie ma fakt, po której stronie barykady się stoi. Z punktu widzenia klienta banku przejmowanego z dniem połączenia dostawcą usług staje się nowy podmiot. Dla klienta banku przejmującego również może się on zmienić, ale nie musi. A co z kredytami? Czy kredytobiorcy, jak tylko usłyszą o fuzji, powinni zacząć myśleć o przeniesieniu kredytu do innego banku?

Fuzja banków a kredyt gotówkowy

W przypadku fuzji umowa kredytowa przy kredycie gotówkowym między klientem a bankiem pozostaje w mocy. Nie trzeba obawiać się zmiany warunków finansowania. Wysokość rat, termin spłaty i pozostałe kwestie zawarte w podpisanej umowie kredytowej pozostają bez zmian. Zasada jest taka, że warunki współpracy pozostają identyczne, a jeśli już się zmieniają, to jedynie na lepsze.

Kredytobiorca dalej może korzystać z platformy do spłacania kredytu, z tym że może zmienić się jej adres i wygląd. Jeśli chodzi o rachunek do spłaty kredytu, to co prawda może on ulec zmianie, ale w praktyce rzadko kiedy się to dzieje. Zatem gdy usłyszymy, że nasz bank przystępuje do fuzji, to nie obawiajmy się na zapas, bo nie ma czego.

Fuzja banków a kredyt hipoteczny

To samo, co przy kredycie gotówkowy, tyczy się kredytów hipotecznych. Wszystko zostaje po staremu, nie trzeba nawet podpisywać żadnego aneksu do umowy kredytowej. Jeśli zajdą jakieś zmiany, np. zmieniony zostanie rachunek do spłaty kredytu, to zostaniemy o tym odpowiednio wcześniej poinformowani.

Warto dodać, że nie zawsze fuzja dotyczy całości przedsiębiorstw. Niekiedy w ramach fuzji bank przejmuje tylko bankowość detaliczną bez części kredytów hipotecznych. Miało to miejsce choćby podczas fuzji Alior Banku z Bankiem BPH w 2016 roku. Wtedy kredytobiorcy BPH spłacający kredyt hipoteczny nie odczuli żadnych zmian.

Fuzja banków a koszt kredytu – czy koszt kredytu wzrośnie?

Nie ma takiej możliwości. Instytucja po fuzji nie może zmienić warunków umowy, która została podpisana jeszcze zanim ona nastąpiła. Może się zmienić za to oferta kredytowa. Jeśli zatem jeszcze nie zaciągnęliśmy kredytu, a mieliśmy taki zamiar, to może się okazać, że kredyt, który wybraliśmy w przejętym banku, nie jest już tak atrakcyjny, jak wcześniej lub wprost przeciwnie – ma jeszcze lepsze warunki. Trzeba jednak sprawdzić, jak wygląda sytuacja jeszcze przed złożeniem wniosku.

Kliknij i dowiedz się więcej: Obniżenie raty kredytu - czy to możliwe? Jak obniżyć ratę kredytu?

Fuzja banków – zalety i wady dla klienta banku

Fuzje banków pociągają za sobą pewne zmiany dla klientów. Niektóre z nich są korzystne, inne mniej. Zalety i wady fuzji banków zaprezentowane zostały w poniższej tabeli.

Fuzja banków – co jeszcze warto wiedzieć?

Fuzje banków to silny trend nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie. Do tej pory połączyło się już kilkadziesiąt banków, a trzeba liczyć się z tym, że wkrótce może dojść do kolejnych przejęć. My, jako klienci banków, musimy się do takich sytuacji po prostu przyzwyczaić. Jeśli nam to nie odpowiada, zawsze mamy prawo przenieść się do nowego banku. Sytuację nieco komplikuje konieczność spłaty zaciągniętego wcześniej kredytu. Wtedy jednak warto pomyśleć o jego refinansowaniu.