Jaka kara grozi za niezapłacenie podatku w Polsce?

Termin rozliczeń PIT zbliża się nieubłaganie. Wielu podatników, szczególnie tych, którzy spodziewają się zwrotów, zdążyło już złożyć deklarację. A co z osobami, które nie opłacą podatku w terminie? Przy rozliczeniu za 2021 rok obowiązują jeszcze stare progi podatkowe – mniej korzystne dla podatników niż zmiany zaproponowane przez Polski Ład. Osoby, które spodziewają się wysokiego podatku, mogą mieć problem z jego uregulowaniem i sięgnąć po kredyt gotówkowy na opłacenie należności. Ile można się spóźnić z zapłatą? Jakie kary grożą za niewywiązanie się z obowiązku podatkowego?

Podatek w rozliczeniu rocznym – najważniejsze informacje

Podatek do zapłaty w rozliczeniu rocznym wystąpi u osób, które z różnych względów miały odprowadzone składki w niższej wysokości niż powinny. Może to wynikać np. z błędnego wyliczenia zaliczek na podatek dochodowy przez pracodawcę, rozliczania ich według niższych stawek czy osiągania dochodów z różnych źródeł – kiedy zostanie przekroczony próg podatkowy lub naliczono podwójną kwotę wolną od podatku.

Termin zapłaty podatku dochodowego upływa 30 kwietnia. Ze względu na to, że w tym roku dzień ten przypada w sobotę, termin został wydłużony aż do następnego dnia roboczego – a więc do 2 kwietnia 2022 r.

Sprawdź koniecznie: Czym jest PIT-2 i kto powinien go złożyć? Jak wypełnić PIT-2 i co można zyskać składając go

Wspólne rozliczenie podatkowe – kto zobowiązany jest do opłacenia podatku?

Małżonkowie rozliczający się wspólnie odpowiadają solidarnie za zobowiązania podatkowe. Oznacza to, że podatek może zostać wpłacony na indywidualny mikrorachunek jednego z małżonków. Najlepiej dokonać wpłaty na konto osoby wymienionej w zeznaniu jako „podatnik”.

To może Cię zainteresować: Co to podatek liniowy i dla kogo jest przeznaczony? Podatek liniowy a Nowy Ład

Ile można się spóźnić z zapłatą podatku?

Regulacje dotyczące konsekwencji, z jakimi spotykają się podatnicy uchylający się o zapłaty podatku, znajdziemy w Kodeksie karnym skarbowym. W przepisach nie określono jednak, ile może wynosić opóźnienie w zapłacie podatku dochodowego 2021. Według ustawy kara może zostać nałożona na osobę, która uporczywie unika zapłaty należności fiskalnych.

Kiedy podatnikowi grozi kara za niezapłacenie podatku?

Niezapłacone zaliczki na podatek dochodowy skutkują koniecznością zapłaty podatku przy rozliczeniu rocznym. Z kolei niepłacenie podatków może mieć poważne konsekwencjami – naraża podatnika na odpowiedzialność karną skarbową i sankcje finansowe. Chociaż co roku media przypominają o konieczności rozliczenia PIT, to wiele osób już po terminie uświadamia sobie – zapomniałem zapłacić podatek! Dopłata do zeznania rocznego to nie jedyna sytuacja, kiedy podatnik musi uregulować zobowiązania fiskalne. Kiedy jeszcze grozi kara za niezapłacenie podatku?

• kara za niewykazanie dochodów podlegających opodatkowaniu – ukrywanie dochodów, zatajanie ich wysokości oraz źródeł to przestępstwo skarbowe, za które może grozić surowa kara pieniężna – podatek od dochodów z nieujawnionych źródeł. Najpierw organ podatkowy ustala różnicę między wydatkami poniesionymi przez podatnika a jego majątkiem. Jeśli uzna, że podatnik nie opłacił podatku w odpowiedniej wysokości, urząd skarbowy wymierzy karę za nieujawnione dochody według stawki 75%.
• kara za niezapłacenie podatku PIT – o tym szerzej w dalszej części artykułu.
• kara za niezapłacenie podatku od nieruchomości – podatek od nieruchomości jest opłatą, której stawki regulują samorządy. Osobom, które uchylają się od zapłaty podatku, grożą odsetki w wysokości 10% w skali roku. Jeśli organ podatkowy sam wykryje, że podatnik nie uregulował zobowiązania, może nałożyć grzywnę.
• kara za niezapłacenie podatku od kupna samochodu – obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) ciąży na kupującym – osobie, która zawiera umowę kupna-sprzedaży pojazdu. Stawka wynosi 2% wartości samochodu. Kara za niezapłacenie podatku od wzbogacenia wynosi od jednej dziesiątej do dwudziestokrotności minimalnego wynagrodzenia.
• kara za niepłacenie podatku za wynajem mieszkania – osoba, która ukrywa dochody z najmu, musi uregulować nie tylko zaległy podatek i odsetki. Organ podatkowy może również naliczyć grzywnę za wykroczenie skarbowe od 301 zł do 60 200 zł – jeśli zaległości wynoszą mniej niż 14 tys. zł. Gdy przekroczą ten próg, organ może zakwalifikować czyn jako przestępstwo skarbowe i wymierzyć: karę grzywny w stawkach dziennych, karę ograniczenia wolności lub karę pozbawienia wolności.

Sprawdź koniecznie czym jest Rejestr Należności Publicznoprawnych i jakie dane zawiera!

Jaka jest kara za niezapłacenie podatku?

Fiskus ma rozmaite sposoby na ukaranie podatników za uchylania się od obowiązków podatkowych – z reguły są one dotkliwe pod względem finansowym. Przedstawiamy kary za niepłacenie podatków:

• Opłata prolongacyjna – związana z możliwością odroczenia terminu płatności podatku. Jej wysokość zależy od kwoty podatku lub zaległości podatkowej – można ją obliczyć, korzystając z kalkulatora dostępnego na stronie Ministerstwa Finansów. W czasie pandemii COVID-19 opłata prolongacyjna nie jest naliczana.
• Odsetki – osoba, która nie uiszcza podatku w terminie, naraża się na odsetki. Od 9 marca 2022 obowiązują nowe, wyższe stawki odsetek podatkowych – 10%. Dokładną wysokość odsetek od zaległości podatkowych podatnik musi obliczyć samodzielnie. Można to zrobić, podobnie jak w przypadku opłaty prolongacyjnej, korzystając z kalkulatora zamieszczonego na stronach rządowych. Jeśli wysokość odsetek jest niższa niż 8,70 zł, podatnik nie musi ich płacić.
• Grzywna – zgodnie z przepisami ujętymi w kodeksie karnym skarbowym, osoba, która uporczywie unika zapłaty należności podatkowych, musi liczyć się w wysoką grzywną. Należy podkreślić, że chodzi o uporczywe niepłacenie podatku, czyli długotrwałe lub nagminne. W niektórych przypadkach podatnik może zostać obciążony mandatem karnym. Jaka kara za nieodprowadzenie podatku? O tym szerzej w następnym akapicie. Grzywna może też zostać wymierzona za unikanie płacenia podatków lub zaniżanie ich wymiaru, np. poprzez zatajenie wysokości dochodów.
• Sankcje podatkowe – spotkamy się z nimi w przypadku zaniżania wysokości należnego podatku lub posiadania dochodów z nieujawnionych źródeł. W pierwszej sytuacji sankcją jest dodatkowy podatek do zapłaty w wysokości 30% zaniżenia podatku. W przypadku nieujawnionych dochodów stawka wynosi aż 75%.
• Koszty egzekucji komorniczej – osoba zalegająca z zapłatą podatku, wobec której prowadzone jest postępowanie egzekucyjne, naraża się na zapłatę kosztów egzekucji, czyli związanych z czynnościami prowadzonymi przez komornika. W konsekwencji oprócz zaległego podatku i odsetek trzeba jeszcze uregulować koszty egzekucyjne. Uwaga: jeśli organ podatkowy wyrazi zgodę na zastosowanie tzw. układu ratalnego w spłacie zaległości, postępowanie egzekucyjne zostanie zawieszone.

Warto wiedzieć: Czym jest podatek progresywny? Podatek progresywny czy liniowy?

Ile wynosi kara za niezapłacenie podatku w 2022 roku?

Niezapłacony podatek dochodowy może oznaczać dla podatnika spore problemy. Karny podatek wynosi od jednej dziesiątej do dwudziestokrotności pensji minimalnej. A zatem w 2022 roku kara za niezapłacenie podatku w terminie wynosi od 301 zł do nawet 60 200 zł! Oczywiście mało prawdopodobne jest, że niezapłacony podatek, którego termin minął zaledwie kilka dni wcześniej, będzie skutkował wysoką karą. Nie można jednak bagatelizować tego obowiązku.

Kara za niepłacenie podatku może też być wymierzona w postaci mandatu karnego – jeśli sprawa nie budzi wątpliwości, mandat nie może przekraczać podwójnej wysokości pensji minimalnej. Obecnie jest to 6020 zł. Mandatu można nie przyjąć, ale wtedy sprawa zostanie skierowana do sądu.

Co można odliczyć od podatku? Ulgi i odliczenia PIT 2021/2022

Jak uniknąć zapłacenia podatku?

Jak uniknąć kary z urzędu skarbowego i czy to w ogóle możliwe? Zgodnie z przepisami ordynacji podatkowej, organ na wniosek podatnika może umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną. Kary urząd skarbowy nie wymierzy, jeśli będzie to uzasadnione ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym. Zgodnie z interpretacją naczelnego Sądu Administracyjnego, chodzi tu o sytuacje losowe, nadzwyczajne, np. utratę możliwości zarobkowania czy brak możliwości zaspokajania potrzeb materialnych.

Źródła:

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19990830930/U/D19990930Lj.pdf

https://www.biznes.gov.pl/pl/opisy-procedur/-/proc/293

https://www.biznes.gov.pl/pl/opisy-procedur/-/proc/292

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19971370926/U/D19970926Lj.pdf

https://www.pit.pl/aktualnosci/kolejna-podwyzka-odsetek-podatkowych-od-9-marca-2022-1006671