Bank komercyjny a spółdzielczy - różnice i podobieństwa

Bank komercyjny a spółdzielczy - najważniejsze informacje

Rynek bankowy w Polsce tworzą dwa rodzaje instytucji: banki komercyjne i spółdzielcze. Z usług jednych i drugich możesz zatem skorzystać, jeśli chcesz np. założyć konto bankowe lub zaciągnąć kredyt gotówkowy. Zarówno banki komercyjne, jak i spółdzielcze działają w oparciu o regulacje zawarte w Prawie bankowym, podlegają także tej samej kontroli Komisji Nadzoru Finansowego, a gromadzone przez nich środki od klientów objęte są gwarancją Bankowego Funduszu Gwarancyjnego.

Choć oba rodzaje instytucji są bankami, nie bez przyczyny mają nieco inną nazwę. Dzieli ich bowiem całkiem sporo różnic, dotyczących m. in. formy własności, zasięgu działania, a nawet sposobu obsługi klientów.

Bank komercyjny – definicja

Zgodnie z ogólną definicją bank komercyjny jest przedsiębiorstwem prywatnym, który czerpie dochody z tytułu świadczenia usług bankowych. Funkcjonuje zatem na zasadach rynkowych, a jego działalność nastawiona jest na maksymalizację zysków.

Bank spółdzielczy – definicja

Chcąc wyjaśnić, co to jest bank spółdzielczy, najprościej powiedzieć, że jest to instytucja świadcząca usługi bankowe, która jednocześnie jest spółdzielnią. Banki spółdzielcze w Polsce nie działają bowiem w formie spółki akcyjnej jak banki komercyjne, lecz są spółdzielniami.

Sprawdź: Banki w Polsce - poznaj najpopularniejsze banki komercyjne i państwowe w Polsce

Bank komercyjny a spółdzielczy - najważniejsze różnice

Forma prawna i forma własności to nie jedyne różnice dzielące bank komercyjny a spółdzielczy.

Bank komercyjny a spółdzielczy - zasięg usług

Funkcje banku komercyjnego i spółdzielczego są podobne, ponieważ obie instytucje przyjmują depozyty, udzielają kredytów oraz pełnią funkcję płatniczą. To, co dzieli banki spółdzielcze a komercyjne, to sposób świadczenia takich usług oraz zasięg działania.

Banki spółdzielcze działają lokalnie i dlatego często w ich nazwach widnieje także nazwa danej miejscowości np. Bank Spółdzielczy w Oleśnicy, Bank Spółdzielczy w Kielcach, czy Bank Spółdzielczy w Skierniewicach. Każdy z nich ma w związku z tym ofertę przygotowaną z myślą o potrzebach swoich udziałowców wywodzących się z danej społeczności, czyli lokalnych przedsiębiorców, rolników, czy rzemieślników. Ponieważ głównym celem banków spółdzielczych jest działanie na rzecz swoich członków, ich klienci mogą liczyć na indywidualne traktowanie, a więc także na elastyczne warunki korzystania z poszczególnych usług.

Banki komercyjne działają zupełnie inaczej. Jak sama nazwa wskazuje, świadczą one usługi komercyjne – co to znaczy? Że ich działalność nastawiona jest na zysk, a więc oferowane przez nie usługi z założenia mają przynosić im konkretne korzyści finansowe. Ponieważ swoim zasięgiem obejmują cały kraj, ich cechą charakterystyczną jest ujednolicona oferta skierowana do klienta masowego, w której nie ma miejsca na indywidualne podejście.

Bank komercyjny a spółdzielczy - forma prawna

Banki komercyjne działają w formie spółek akcyjnych, a więc podlegają nie tylko przepisom Prawa bankowego, ale także Kodeksu spółek handlowych.

Z kolei banki spółdzielcze są spółdzielniami, zatem prowadzą działalność w oparciu o nieco inne przepisy: Prawa bankowego, Prawa spółdzielczego oraz Ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających.

Bank komercyjny a spółdzielczy - akcjonariusze i kapitał banków

Akcjonariuszami większości banków komercyjnych w Polsce są inne instytucje finansowe. Zazwyczaj tylko niewielka ilość akcji jest w posiadaniu akcjonariuszy indywidualnych.

Największy wpływ na działalność banku komercyjnego ma akcjonariusz główny posiadający największą liczbę akcji. W przypadku wielu banków komercyjnych w Polsce jest nim bank zagraniczny lub inna zagraniczna instytucja finansowa. Tylko w kilku bankach komercyjnych dominuje polski kapitał – m.in. w PKO BP (głównym akcjonariuszem jest Skarb Państwa) oraz Pekao SA (głównym akcjonariuszem jest PZU).

Banki spółdzielcze w Polsce mają w 100% polski kapitał. Ich udziałowcami są spółdzielcy, którymi mogą być wyłącznie osoby fizyczne. Co ważne, każdy udziałowiec ma taki sam wpływ na działalność banku bez względu na liczbę posiadanych udziałów.

Dowiedz się więcej: Jak wziąć kredyt - jakie warunki należy spełnić, by zdobyć kredyt?

Bank komercyjny a spółdzielczy - oferta banków

Na pierwszy rzut oka oferty bank spółdzielczy a bank komercyjny niewiele się od siebie różnią. Oba rodzaje instytucji oferują bowiem prowadzenie rachunków, udzielają kredytów gotówkowych i kredytów hipotecznych, a także przyjmują depozyty w postaci lokat bankowych.

Bank komercyjny a spółdzielczy - kredyt gotówkowy

W ofercie większości banków komercyjnych dla klientów indywidualnych proponowany jest jeden, standardowy kredyt gotówkowy na dowolny cel, który można zaciągnąć bez zabezpieczeń w kwocie do około 200 tys. zł, a jego spłatę rozłożyć na okres do 10 lat. Poszczególne oferty różnią się głównie kosztami zaciągnięcia zobowiązania.

W bankach spółdzielczych oferta kredytów gotówkowych jest znacznie szersza. Przykładowo w Grupie BPS dostępne są ich 4 rodzaje: Bezpieczna Gotówka, Kredyt Odnawialny, Kredyt Inwestycja oraz Kredyt Ekologiczny. Każdy z nich różni się wieloma parametrami, dlatego łatwiej dopasować produkt do swoich potrzeb. W większości przypadków jednak kredyty gotówkowe w bankach spółdzielczych są oferowane w niższej kwocie i na krótszy okres niż w bankach komercyjnych oraz z reguły wymagają zabezpieczenia.

Bank komercyjny a spółdzielczy - kredyt hipoteczny

Oferta kredytów hipotecznych w bankach komercyjnych i spółdzielczych różni się warunkami kredytowania. Ze względu na mniejsze zasoby kapitałowe wiele mniejszych banków spółdzielczych wymaga bowiem od klientów znacznie większego wkładu własnego np. minimum 40%, gdy tymczasem w bankach komercyjnych jest on wymagany na poziomie 20%. Banki spółdzielcze z reguły też oferują krótszy okres kredytowania np. do 15 lat, podczas gdy w bankach komercyjnych spłatę zobowiązania można rozłożyć nawet na 30-35 lat.

Bank komercyjny a spółdzielczy - oferta depozytów

Banki komercyjne od dłuższego czasu mają bardzo ograniczoną ofertę lokat terminowych, ponieważ ich proponowanie klientom w dobie rekordowo niskich stóp procentowych jest dla nich nieopłacalne. W bankach spółdzielczych lokaty terminowe natomiast są cały czas dostępne i to w wielu opcjach do wyboru pod kątem okresu oszczędzania, waluty, wysokości oprocentowania, sposobu kapitalizacji odsetek itp.

Bank komercyjny a spółdzielczy - gdzie otrzymasz korzystniejsze oprocentowanie kredytu?

Bankowość komercyjna i spółdzielcza podlega tym samym przepisom, w tym również tym dotyczącym maksymalnej wysokości oprocentowania kredytu. Aktualnie więc w obu rodzajach instytucji nie przekracza ono 7,2%. Dopiero dogłębna analiza wszystkich kosztów zaciągnięcia zobowiązania pokazuje jednak, że tańsze są kredyty w bankach komercyjnych. Banki spółdzielcze zazwyczaj bowiem pobierają albo wysoką prowizję, albo przy jej zerowym poziomie rekompensują sobie ją dodatkowymi opłatami np. opłatą przygotowawczą, czy za ustanowienie zabezpieczenia.

Bank komercyjny a spółdzielczy - co wybrać?

Na pytanie, co lepiej wybrać – bank spółdzielczy czy komercyjny, odpowiedź nie jest prosta. Wszystko bowiem zależy od indywidualnych wymagań.

Zaletą banków komercyjnych jest ich zasięg oraz większa dostępność – ich placówki znajdują się w niemal każdym mieście, a z ich usług można także skorzystać przez telefon lub Internet. Znacznie łatwiej także porównać oferty banków komercyjnych, ponieważ jest ich mniej (około 30 wobec ponad 530 spółdzielczych), a ich reklamy obecne są w niemal wszystkich mediach. Ze względu na skalę działalności i wykorzystywanie nowoczesnych technologii mogą także proponować niższe ceny usług.

Chcąc poznać ofertę lokalnego banku spółdzielczego, z reguły należy udać się do placówki. Banki takie rzadko reklamują się w mediach, a jeśli już to najczęściej lokalnie. Wizyta w oddziale jest zwykle niezbędna także przy zakładaniu konta, czy ubieganiu się o kredyt i zazwyczaj wiąże się z większym zakresem formalności niż w banku komercyjnym. W banku spółdzielczym możesz jednak liczyć na indywidualne traktowanie, a więc możliwość dostosowania warunków świadczenia usługi do Twoich potrzeb.

Kliknij i sprawdź: Pożyczka w Alior Banku - sprawdź aktualne porównanie ofert Alior Banku

Bank komercyjny a spółdzielczy – opinie

Choć banki komercyjne i spółdzielcze proponują dokładnie te same usługi i podlegają podobnym regulacjom prawnym oraz nadzorowi KNF, większym zaufaniem cieszą się instytucje komercyjne. Jako duże podmioty mające w całym kraju rozbudowaną sieć placówek i bankomatów zapewniają klientom większy komfort i poczucie bezpieczeństwa. Ze względu na efekt skali i większy kapitał proponują także tańsze i nowocześniejsze usługi. Banki spółdzielcze są atrakcyjniejsze dla wąskiej grupy klientów, którzy szukają korzystnych rozwiązań na poziomie lokalnym np. produktów kredytowych wspierających ich działalność gospodarczą lub rolniczą.

Bank komercyjny a spółdzielczy - co jeszcze warto wiedzieć?

Jedną z najistotniejszych różnić dzielących bank spółdzielczy a bank komercyjny jest skala działalności, która wynika w dużej mierze z wielkości posiadanego kapitału. Trudno bowiem porównywać zasoby finansowe banku Pekao, czy ING z zasobami banku spółdzielczego z małej miejscowości. Takie lokalne banki spółdzielcze z kapitałem nieprzekraczającym 5 mln euro mają ustawowy obowiązek się zrzeszać. W Polsce działają dwa takie zrzeszenia banków spółdzielczych – Grupa BPS (w jej skład wchodzą 202 banki spółdzielcze) oraz Spółdzielcza Grupa Bankowa SGB (zrzesza 355 podmiotów). Działające w grupie podmioty nie tracą swojej niezależności, jednak mogą liczyć na wsparcie kapitałowe i technologiczne innych członków oraz banków nadzorczych, co pozwala im skuteczniej konkurować z bankami komercyjnymi.