Raport InfoDług przygotowany na podstawie danych Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor i Bazy Informacji Kredytowych (BIK) pokazuje, że na koniec 2022 roku aż 2,68 mln osób w Polsce miało zadłużenie, łącznie na prawie 79 mld zł.
W wielu przypadkach dłużnicy muszą liczyć się z możliwością zajęcia ich wynagrodzenia przez komornika, jeśli wierzyciel skieruje sprawę do sądu, a ten wyda odpowiednie orzeczenie. Czym jest zajęcie komornicze i w jakim czasie komornik może go dokonać? Czy są sytuacje, w których da się tego ustrzec? Kiedy komornik zajmuje pensje? Sprawdź to!
Czy komornik może zająć wynagrodzenie zadłużonego?
Zadaniem komornika jest dążenie do wyegzekwowania od dłużnika wierzytelności w imieniu wierzyciela. Może posługiwać się przy tym różnymi metodami egzekucji, między innymi ma prawo do zajęcia wynagrodzenia osoby zadłużonej. By tego uniknąć, dłużnik powinien odpowiednio wcześnie zrobić wszystko, by do tego zadłużenia w ogóle nie doszło.
Zanim powstaną jakiekolwiek zaległości płatnicze, np. z tytułu kredytów i pożyczek, może sięgnąć po konsolidację bankową i połączyć ze sobą wszystkie wcześniej zaciągnięte zobowiązania, by móc płacić jedną, niższą ratę. Warto sięgnąć po ranking kredytów konsolidacyjnych i sprawdzić, w którym banku otrzymasz najkorzystniejszą ofertę.
Jeśli długi już jednak istnieją, konsolidacja nie będzie mogła zostać przeprowadzona, ponieważ nie jest ona kredytem oddłużeniowym. Dłużnik może zmierzyć z egzekucją prowadzoną przez komornika. Zasadniczo, zgodnie z prawem wolne od zajęcia komorniczego z konta bankowego dłużnika są środki w wysokości 75 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Zajęciu podlegają bieżące i przyszłe środki z rachunku. Egzekucja z wynagrodzenia za pracę dłużnika jest właściwie podstawowym i najskuteczniejszym sposobem odzyskiwania pieniędzy przez wierzycieli.
Komornik zajmuje pensję płatną okresowo, najczęściej miesięcznie, wraz z doliczonymi do niej nagrodami czy premiami, jakie mogą przysługiwać danemu dłużnikowi za okres jego zatrudnienia. Zajęciu podlega całe wynagrodzenie za pracę, a więc:
- wypłacane cyklicznie wynagrodzenie za pracę i za prace zlecone;
- nagrody i premie, jakie mogą przysługiwać pracownikowi za okres jego zatrudnienia;
- związane ze stosunkiem pracy zyski lub udziały w funduszu zakładowym oraz innych funduszach, które pozostają w związku ze stosunkiem pracy.
Należy przy tym podkreślić, że nie cała pensja może podlegać zajęciu. W zawiadomieniu wysyłanym do pracodawcy o komorniczym zajęciu wynagrodzenia wskazana będzie kwota wierzytelności do egzekucji wraz z kosztami komorniczymi. Aż do całkowitej spłaty zadłużenia w pełnej wysokości dokonywane może być zajęcie pensji dłużnika, ale trzeba pamiętać, że istnieją pewne limity potrąceń, które wynoszą:
- do wysokości trzech piątych wynagrodzenia, czyli do 60 proc. – w przypadku egzekucji świadczeń alimentacyjnych;
- do wysokości połowy wynagrodzenia, czyli do 50 proc. – w przypadku innych należności lub potrącania zaliczek pieniężnych;
- do wysokości połowy wynagrodzenia, czyli do 50 proc. – dla nierozliczonych zaliczek pieniężnych;
- do wysokości dziennego wynagrodzenia netto, a łącznie do jednej dziesiątej wynagrodzenia przypadającego do wypłaty po potrąceniu obowiązkowych potrąceń – dla kar pieniężnych, za jedno przekroczenie;
- do pełnej wysokości nagrody z zakładowego funduszu nagród, dodatkowego wynagrodzenia rocznego oraz należności przysługujących pracownikom z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej – na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych.
W przepisach ponadto obowiązuje tzw. dodatkowa kwota wolna od zajęcia komorniczego, którą komornik mimo prowadzenia egzekucji z wynagrodzenia pracownika musi mu pozostawić, o ile ściąga długi inne niż alimenty.
To suma w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Jeśli pracownik jest zatrudniony przy tym w niepełnym wymiarze, kwota wolna ulegnie pomniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.
Zdarza się też, że komornik musi egzekwować kwoty długów z różnych tytułów. Jeśli dochodzi do zbiegu tytułów potrąceń, pracodawca zobowiązany jest stosować maksymalne dopuszczalne kwoty potrąceń, wynoszące:
- 60 proc. wynagrodzenia netto – przy zbiegu alimentów i innych świadczeń,
- 50 proc. wynagrodzenia netto – przy zbiegu innych świadczeń niealimentacyjnych i udzielonej zaliczki pieniężnej.
Przeczytaj też: Jak wygląda zajęcie samochodu przez komornika? Jak tego uniknąć?
Kiedy komornik może zająć wynagrodzenie?
Komornik nie może dowolnie zajmować wynagrodzenia czy konta bankowego dłużnika, nawet jeśli jego zadłużenie jest znaczące. Kiedy zajmuje rachunek? Po dopełnieniu wszystkich formalności z tym związanych. Obejmują one:
- Uzyskanie przez komornika wniosku wierzyciela o podjęcie czynności egzekucyjnych przeciwko konkretnemu dłużnikowi wraz z tytułem wykonawczym, np. orzeczeniem sądowym czy aktem notarialnym z nadaną mu przez sąd klauzulą wykonalności.
- Wysłanie do banku, w którym dłużnik ma rachunek, zawiadomienia o zajęciu wierzytelności pieniężnej pochodzącej z rachunku bankowego do wysokości należności będącej przedmiotem egzekucji, łącznie z kosztami egzekucyjnymi.
- Wezwania banku do tego, by nie dokonywał wypłaty z rachunku bez zgody komornika – do wysokości zajętej wierzytelności.
- Nakazanie bankowi, by ten przekazał bezzwłocznie zajętą kwotę na pokrycie należności i zawiadomił komornika w terminie 7 dni o przeszkodzie do przekazania zajętej kwoty.
- Zawiadomienie dłużnika o zajęciu jego wierzytelności z rachunku bankowego – wymaga to jednocześnie doręczenia dłużnikowi odpisu tytułu wykonawczego.
Komornik przekazuje wyegzekwowane wskutek zajęcia rachunku pieniądze wierzycielowi czy wierzycielom.
By udzielić odpowiedzi na pytanie o to, kiedy komornik może zająć wynagrodzenie za pracę, należy sięgnąć do przepisów Kodeksu Postępowania Cywilnego, gdzie w art. 880-888 wskazano uprawnienia komornicze w takim przypadku.
Dowiedz się więcej: Jak spłacić długi komornicze?
Jak wygląda proces zajęcia wynagrodzenia? Krok po kroku
Zanim rzeczywiście dojdzie do zajęcia pensji pracownika przez komornika, muszą zostać dopełnione pewne formalności. Krok po kroku przebiega to następująco:
- Uzyskanie przez wierzyciela z sądu tytułu egzekucyjnego i przekazanie go komornikowi wraz z wnioskiem o podjęcie czynności egzekucyjnych przeciwko dłużnikowi.
- Wskazanie komornikowi źródeł dochodów dłużnika.
- Skontaktowanie się komornika z pracodawcą dłużnika i przekazanie mu zawiadomienia o zajęciu.
Pracodawca po uzyskaniu zawiadomienia o zajęciu wynagrodzenia powinien na wyzwanie komornika w ciągu 7 kolejnych dni:
- przedstawić za okres 3 miesięcy poprzedzających zajęcie, za każdy miesiąc oddzielnie, zestawienie cyklicznie wypłacanego wynagrodzenia dłużnika za pracę oraz oddzielnie jego dochód pozyskiwany z innych tytułów;
- podać kwoty i terminy, w jakich zajęte wynagrodzenie będzie przekazywane wierzycielowi;
- złożyć ewentualnie oświadczenie o zaistnieniu przeszkód do wypłacenia wynagrodzenia za pracę i ich rodzaju, a w szczególności podać, czy inne osoby roszczą sobie prawa i w jakim sądzie toczy się sprawa o zajęte wynagrodzenie oraz czy i o jakie roszczenia została skierowana do zajętego wynagrodzenia egzekucja przez innych wierzycieli.
Pracodawca zobowiązany jest na mocy obowiązujących przepisów do przekazania komornikowi zajętej części wynagrodzenia podwładnego i niezwłocznego zawiadomienia w przyszłości komornika o zmianach okoliczności zajęcia.
Po jakim czasie komornik zajmuje wynagrodzenie?
Dłużnik nie może liczyć na to, że minie sporo czasu, zanim komornik zajmie jego pensję i rachunek bankowy od chwili złożenia wniosku o egzekucję. Dzieje się to z reguły dość szybko. Po jakim czasie komornik zajmuje wynagrodzenie?
Forum dyskusyjne przeznaczone dla zadłużonych wskazuje, że zajęcie pensji jest dokonywane w momencie otrzymania przez pracodawcę zawiadomienia od komornika. Dlatego w przypadku, gdy trafi do pracodawcy dzień przed dokonywaniem wypłat, ten będzie musiał natychmiast podjąć działania, by nie wypłacić pracownikowi pełnego wynagrodzenia, tylko dokonać potrącenia.
Nie przegap: Czy kredyt po spłaceniu komornika jest możliwy?
Jak szybko komornik zajmie wynagrodzenie na nowym koncie bankowym?
Istnieją dokładne wytyczne w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego, które wskazują, w jakim czasie komornik może zająć wynagrodzenie na nowym koncie bankowym dłużnika.
Od momentu zawiadomienia banku i dłużnika o zajęciu wierzytelności jest 7 dni na wniesienie powództwa przez dłużnika o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego. Dlatego zanim pieniądze realnie trafią do komornika, od chwili wezwania banku o zajęcie może minąć do 7 dni.
Warto wiedzieć: Jakiego konta bankowego nie zajmie komornik?
Co zrobić, aby komornik nie zajął wynagrodzenia?
Wielu pracowników-dłużników zastanawia się, co zrobić, aby komornik nie zajął pensji. Niektórzy starają się podpisać z pracodawcą zupełnie nową umowę o pracę lub przejść na umowę cywilnoprawną, np. umowę-zlecenie, by komornik nie miał możliwości zajęcia wynagrodzenia. Jednak takie działanie nie przyniesie oczekiwanych skutków.
Zajęcie pensji nadal będzie obowiązywało. Nie będzie możliwości jego zdjęcia nawet wtedy, gdy zakład pracy przejmie nowy właściciel. Skoro zmiana stosunku pracy nie skutkuje zdjęciem zajęcia komorniczego, to co zrobić, aby komornik zszedł z pensji? Można zawrzeć z nim ugodę.
Musisz wiedzieć, że po uzyskaniu tytułu wykonawczego wierzyciel ma możliwość skierowania sprawy do komornika, ale nie musi tego robić. Jeśli jednak komornik rozpocznie egzekucję z majątku osoby zadłużonej, to w pierwszej kolejności zajmie konto bankowe. Procedurę będzie prowadzić do chwili, aż wyegzekwuje cały dług wraz z naliczonymi od niego odsetkami i kosztami.
Czy komornik może cofnąć zajęcie wynagrodzenia? Istnieje taka możliwość, np. kiedy będzie miał zamiar zająć zarobki z umowy zlecenia, która stanowi jedyne źródło dochodu dłużnika. Jeśli informacje w ZUS potwierdzą ten fakt, wówczas komornik może odstąpić od zajęcia pełnego wynagrodzenia z umowy i pozostawić dłużnikowi kwotę wolną od potrąceń, tak jak musi to zrobić w przypadku osoby zatrudnionej na podstawie umowy o pracę.
