Czym są odsetki maksymalne i jak je obliczyć? Aktualne stawki odsetek maksymalnych

Odsetki to jeden z kosztów pożyczki, który musisz ponieść i główny zarobek firm pożyczkowych oraz banków. Nie mogą one jednak dowolnie ustawiać ich wysokości, ponieważ kwestie tego typu regulują przepisy prawne. Co to są odsetki maksymalne i co ma na nie wpływ? Czy znajdują zastosowanie zarówno w kredycie gotówkowym, jak i kredycie hipotecznym?

Czym są odsetki maksymalne?

Wysokość odsetek może być określana na bardzo zróżnicowanym poziomie – jest to związane z obowiązującą w Polsce swobodą w zakresie zawierania umów. Strony umowy nie mogą jednak ustalić odsetek większych niż odsetki maksymalne. O czym dokładnie mowa? Co to są odsetki maksymalne?

Odsetki maksymalne to pojęcie, które znajdziesz w kodeksie cywilnym. Ich definicja zawarta jest w art. 359. Znaleźć można w nim zapis, zgodnie z którym „maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych (odsetki maksymalne)”. Kiedy wprowadzono odsetki maksymalne? Nowe zasady naliczania odsetek funkcjonują od 1 stycznia 2016 roku. 

W tym momencie warto jednak rozróżnić pojęcie odsetek maksymalnych kapitałowych i maksymalnych odsetek za opóźnienie w zapłacie. Jak sama nazwa wskazuje, te drugie ponoszone są, dopiero gdy termin spłaty pożyczki zostanie przekroczony. Także i w tym przypadku prawo nie pozostawia pożyczkodawcy wolnej ręki. Maksymalne odsetki za opóźnienie w zapłacie nie mogą być wyższe niż 18,50 proc. w stosunku rocznym. Jednocześnie ich maksymalna wysokość tych odsetek nie przewyższać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie, patrząc w perspektywie rocznej.

Jaka kara grozi za niezapłacenie podatku w Polsce?

Kiedy stosuje się odsetki maksymalne?

Kiedy należą się odsetki maksymalne? Odsetki za opóźnienie są swego rodzaju karą nałożoną przez bank lub firmę pożyczkową na klienta, który nie spłaca swojego zobowiązania w odpowiednim terminie określonym w umowie. Instytucje finansowe podkreślają, iż stosują odsetki za opóźnienie, aby zmotywować swoich klientów do jak najszybszego spłacenia długów, ponieważ z każdym dniem koszty będą rosły. Wielu kredytobiorców podkreśla jednak, iż często odsetki za opóźnienie są zdecydowanie zbyt wysokie i mogą doprowadzić nawet do bankructwa.

Maksymalne odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych reguluje ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych.

Odsetki maksymalne a odsetki nominalne – różnice

Odsetki nominalne to po prostu odsetki, które trzeba zapłacić od pożyczonej od danej instytucji bankowej kwoty. Dla przykładu: gdy pożyczasz 2000 złotych z oprocentowaniem w wysokości 10%, kwota odsetek będzie wynosiła 200 złotych. Warto wiedzieć, że maksymalne odsetki nominalne nie mogą być większe od dwukrotności wysokości odsetek ustawowych. Odsetki nominalne nie muszą mieć zatem maksymalnej, dopuszczalnej wartości i w praktyce jej nie mają. Oprocentowanie nominalne to jedna z głównych składowych kosztów kredytu, którego obniżenie sprawia, że oferta kredytowa staje się atrakcyjniejsza od innych. 

Co wpływa na wysokość odsetek maksymalnych?

Wysokość odsetek nominalnych zależy od wysokości stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego. Ta z kolei jest zależna od Rady Polityki Pieniężnej, która w oparciu o aktualną sytuację gospodarczą decyduje, czy stopy referencyjne powinny zostać obniżone, czy też podwyższone.

Dla przykładu obecna sytuacja nie sprzyja kredytobiorcom. Galopująca inflacja sprawiła, że wysokość stóp procentowych znacząco wzrosła w zeszłym roku, a Rada Polityki Pieniężnej od kilku miesięcy utrzymuje je na stałym poziomie. Jakie to ma znaczenie dla wysokości odsetek maksymalnych? Skoro stopy są wysokie to i odsetki maksymalne NBP są wysokie.

Sprawdź koniecznie: Inflacja a kredyt. Jak inflacja wpływa na spłatę kredytu hipotecznego i gotówkowego?

Jak obliczyć odsetki maksymalne?

Jak obliczyć odsetki maksymalne za opóźnienie? Zgodnie z Kodeksem cywilnym maksymalna wysokość odsetek za opóźnienie nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie. W 2024 r. wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie wynosi 9,25% w stosunku rocznym. Oznacza to więc, że maksymalne odsetki za opóźnienie wynoszą 18,50% w stosunku rocznym. 

Aktualne stawki odsetek zgodne z polskim prawem

Ile wynoszą odsetki maksymalne w 2024 roku? Wiesz już, że wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie to 18,50% w stosunku rocznym. A co z innymi odsetkami? Ile wynoszą?

Odsetki ustawowe

Odsetki ustawowe określane są na okoliczność sytuacji, w której w umowie między konsumentem a instytucją pożyczkową nie określono oprocentowania dla pożyczonej przez klienta kwoty. Stosuje się je wtedy, gdy odsetki nalicza się w sposób określony w decyzji sądu. Wysokość odsetek ustawowych to suma aktualnie obowiązującej stopy referencyjnej NBP powiększona o 3,5%, co daje łącznie 9,25%.

Maksymalne odsetki ustawowe

Począwszy od 2016 roku odsetki maksymalne, które mogą zostać nałożone przez kredytodawcę na konsumenta, określa się na podstawie wysokości odsetek ustawowych. Maksymalne odsetki kredytu bądź pożyczki nie mogą być większe od dwukrotności odsetek ustawowych, co daje nie więcej niż 18,50% w ujęciu rocznym.

Odsetki ustawowe za opóźnienie

W przypadku gdy umowa kredytowa bądź pożyczkowa nie określa w sposób dokładny wysokości odsetek z tytułu opóźnienia w spłacie, wtedy przyjmuje się, iż ich wysokość odpowiada sumie stopy referencyjnej NBP + 5,5%. W związku z tym aktualnie ustawowe odsetki za opóźnienie wynoszą 11,25% w ujęciu rocznym.

Odsetki ustawowe maksymalne za opóźnienie

Dokładną wysokość odsetek za opóźnienie można znaleźć w umowie kredytowej bądź pożyczkowej. Warto wiedzieć, że począwszy od 2016 roku, obowiązują nowe przepisy odnośnie odsetek maksymalnych. Jest to górna granica, którą mogą osiągnąć odsetki z tytułu opóźnień w spłacie kredytu lub pożyczki. Aktualnie obowiązujące przepisy wskazują, iż wysokość odsetek maksymalnych nie może być większa niż dwukrotność wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie. Maksymalne odsetki za opóźnienie w 2024 roku wynoszą 18,50%. 

Odsetki maksymalne – podsumowanie

Firmy pożyczkowe, banki ani żadne, inne podmioty, które udzielają pożyczek, nie mogą żądać dowolnych odsetek nominalnych, ani tym bardziej odsetek za zwłokę w spłacie. Maksymalną ich wartość narzuca Kodeks cywilny. Należy mieć jednak na względzie, że wysokość odsetek zależy od wysokości stóp procentowych, a te w ostatnim czasie zmieniają się w zawrotnym tempie, niestety na niekorzyść dla pożyczkobiorców. 

Źródła:

https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/kodeks-cywilny-16785996/art-359

https://www.infor.pl/wskazniki/odsetki/odsetki-maksymalne-od-czynnosci-prawnej/239,3451,Odsetki-maksymalne.html

https://biznesprawnik.pl/2021/08/19/odsetki-w-prawie-cywilnym-ktore-i-kiedy-stosowac/